Klik hier voor een uitleg over het gebruik van de informatiebank artikelen en documenten
|
|
|
| Documentnummer | : | 12229 |
|---|---|---|
| Titel | : | Eindelijk mag De Hooge Weide bloeien |
| Auteur | : | Theo Bakker / Cor ten Haaf |
| Datering | : | september 2000 |
| Beschrijving | : | Het Rijk wil meer betrokkenheid van particulieren bij het natuurbeheer. Jan de Ruijter en zijn vrouw Tine weten als oprichters van de Stichting De Hooge Weide, een particulier natuurinitiatief, inmiddels hoe moeilijk het is om bij diezelfde Rijksoverheid erkenning te vinden. Maar ze hebben doorgezet en een eerste resultaat geboekt: naast het spoorwegviaduct bij Castricum ligt nu een bloemrijke natuuroase temidden van saai grasland. door Theo Bakker en Cor ten Haaf 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Plant 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Een salamander Foto's Frits van Daalen / Foto Natura Hoe wordt iemand natuurbeschermer? Jan de Ruijter: "Dat word je niet, dat ben je. Als kleine jongen zag ik eens een groene kikker die in een afvoerput terecht was gekomen en vruchteloze pogingen deed om eruit te komen. Ik moest en zou hem redden. Maar wat ik ook deed, het lukte me niet. Elke dag werd die kikker in mijn kinderbeleving dunner. Ik was er zo mee bezig dat ik op school mijn gedachten niet bij de les kon houden.'' De leerachterstand zal toch beperkt zijn geweest. Het heeft Jan de Ruijter er niet van weerhouden bankdirecteur te worden. Wat zijn gevoel voor dieren betreft, voelt hij zich wel een buitenbeentje. Nog steeds kan hij het niet laten zijn auto aan de kant te zetten voor een dier in nood. Desnoods legt hij eigenhandig het verkeer stil en schakelt hij Tine en andere weggebruikers in om te helpen. Er is geen enkele bijgedachte van 'zal ik dit nu wel doen of kan ik dit wel maken'. Nee, het moet gewoon. Zoals die keer tijdens een vakantie in Duitsland, toen hij duizend kikkervisjes wist te redden. Toen riep Jan uit: "Al die beestjes moeten toch kikker worden!" Betrokkenheid Vanuit zo'n soort betrokkenheid richtte hij samen met Tine de stichting De Hooge Weide op met het oogmerk natuurgebieden voor de toekomst veilig te stellen. Dat kwam zo. In 1974 kwamen Jan en Tine op de familieboerderij in Noord-Bakkum wonen. Daar hoorden ook enkele percelen grasland bij die in gebruik waren bij boeren in de omgeving. Toen deze gronden geleidelijk vrij van pacht kwamen, drong zich de vraag op wat ermee te doen. Hoewel de term natuurontwikkeling toen nog geen gemeengoed was, stond eigenlijk meteen al vast dat het natuur moest worden; ze noemden dat toen al 'teruggeven aan de natuur'. Dit overeenkomstig het motto van Albert Schweitzer dat Jan en Tine hoog in hun vaandel hebben staan: "De mens is een onderdeel van de -27- natuur. Hij staat er niet boven." Ze vertaalden dat in hun eigen woorden: "De mens heeft een te groot beslag gelegd op de natuur; dus moeten wij proberen iets terug te doen." Het zijn de eerste woorden in de statuten van de stichting geworden. 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Pijlkruid Binnen de kortste keren is de Hooge Weide van een gedeeltelijk afgegraven weiland veranderd in een natte-natuur-juweel, waar pijlkruid (uiterst links) en ratelaar (hierboven) groeien en bloeien en waar de kleine watersalamander (linksonder) zicht voort kan planten. 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Watersalamander Foto's Henk van Bruggen De plannen tot herinrichting van De Hooge Weide in Noord-Bakkum, naast het spoorwegviaduct, werden in 1988 geboren. De verwachting was dat die met enthousiasme zouden worden ontvangen. Dat viel bar tegen. De percelen vielen onder de ruilverkaveling Limmen-Heiloo. Telkens opnieuw werden er vanuit de ruilverkavelingscommissie bezwaren aangevoerd. Het aandeel natuur zou te groot worden. Natuurontwikkeling op die plaats was niet goed. Er kon pas een aanlegvergunning worden verleend als de ruilverkaveling helemaal klaar was. En meer van dat al. Jan maakt zich nu nog boos over al dat gepraat. Uiteindelijk had een wat hardere opstelling wel succes. De vergunning voor de eerste fase van het project De Hooge Weide werd verleend. Inmiddels dreigde de ruilverkaveling indirect zeer nadelig uit te pakken. Voor natuurontwikkeling zeer geschikte grond werd geruild voor grond die voor natuurontwikkeling minder potentieel had. Bovendien moest er vijfduizend vierkante meter worden ingeleverd en moest er zesentwintig jaar lang een flink bedrag worden betaald, terwijl het nut voor de natuur negatief was. -28- 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Links: Het echtpaar De Ruijter en Frans Zaal (links op de foto) genietend van de nieuwe natuur die ze zelf gecreeerd hebben. Rechts: Rolklaver en Rugstreeppad hebben er op de Hooge Weide weer een vestigingsplaats bij. Foto Cor ten Haaf 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Onder: Tot de vaste bezoekers behoren ook langstrekkende wulpen, die komen foerageren langs de plasjes van de Hooge Weide. Foto Oene Moedt / Foto Natura Deze moeilijke periode heeft ook een positieve kant gehad, namelijk de eerste contacten met Het Noordhollands Landschap. Dat zag en ziet De Hooge Weide als een welkome partner die zich wat vrijer kan gedragen en die ook buiten de van hogerhand afgesproken hectares kan realiseren. Ontwikkeling in een stroomversneling Eindelijk kon dan in 1995 De Hooge Weide in Noord-Bakkum worden omgezet in een bloemrijk natuurgebied, met plasjes en laagtes aan de ene kant en een wat hoger, droger deel aan de andere kant. Nu, ruim vijf jaar later, zijn de resultaten boven verwachting te noemen. Waar eerst alleen algemene grassoorten groeiden, vinden we nu een gevarieerd nat schraalgrasland. In april bloeien er dotter en pinksterbloem en wat later kleuren planten als veldzuring, scherpe boterbloem, echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi het gebied. De eerste rietorchissen hebben zich enkele jaren geleden gevestigd en breiden zich nu gestaag uit. Minder opvallend, maar niet minder belangwekkend, zijn grasachtigen als blauwe zegge, hazenegge en borstelbies. Deze soorten geven aan dat er in de toekomst nog veel meer te verwachten is. De begroeiing van de sloten is al even gevarieerd met kikkerbeet, pijlkruid, holpijp en kranswieren, allemaal soorten die duiden op de aanwezigheid van zoet en schoon kwelwater uit de duinen. Ook voor dieren is De Hooge Weide een aantrekkelijke verblijfplaats. De sloten en poelen fungeren als voortplantingsplaats voor rugstreeppadden en groene kikkers. In het plasje verblijven in het winterhalfjaar regelmatig eendensoorten en steltlopers, terwijl in de zomer regelmatig lepelaars worden gezien. Het optimisme van De Ruijters is terecht gebleken. Dat de oorspronkelijke natuur niet meer kan worden hersteld is zeker, maar dat je in een paar jaar door een ander beheer en een andere inrichting prachtige gebieden kan maken, stond voor hen altijd als een paal boven water en is nu ook weer bewezen. Inmiddels heeft de stichting 37 hectare -29- 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Bloeiende 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Kikker. Foto's C. Catalijns / Foto Natura 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Lepelaar. 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Tekening/plattegrond van Bakkum-Noord met De Hooge Weide. in beheer: De Hooge Weide in Noord-Bakkum (17 ha), waarvan inmiddels 4 hectare als natuur is heringericht; De Groote Ven aan de Uitgeesterweg in Castricum (7 ha) en De Oude Venne aan de Uitgeesterweg in Uitgeest (13 ha). In de loop van dit jaar en volgende jaar zullen alle percelen als natuurgebied worden ingericht. De toekomst De stichting kijkt verder. Enthousiast vertelt Jan de Ruijter hoe hij samen met de voorzitter van de stichting, Frans Zaal, vanaf een hoger gelegen deel van De Hooge Weide uitkeek over het ploderlandschap met in de verte het Zeerijdtsdijkje, het nieuwe project van Het Noordhollands Landschap, en wat dichterbij de percelen van het PWN, die gepacht worden door de jonge, biologische boer Michiel Mooy. "Het zou toch mooi zijn als we ons gebied aan dat van Het Noordhollands Landschap vast zouden kunnen breien,"bedachten de twee mannen. "Er zou dan een aaneengesloten natuurgebied van bijna 50 hectaren kunnen ontstaan." Een idee was geboren. Gesprekken met Het Noordhollands Landschap, het PWN, de Provincie, het Waterschap en de Gemeente volgden. Inmiddels zijn er inrichtingsschetsen voor het grotere gebied en zijn de hydrologische mogelijkheden onderzocht. "Het wordt vast nog wel eens realiteit," zegt Jan vastberaden. Of de stichting nog uitbreidingsplannen heeft? Jan: "Dat hangt af van geschikte percelen en subsidiemogelijkheden van het Rijk. Bij de eigendommen van de Stichting tussen Castricum en Uitgeest, De Groote Ven de De Oude Venne, zou ook een prachtig groot aaneengesloten gebied kunnen ontstaan. De gronden van Het Noordhollands Landschap rond de eendenkooi liggen op een steenworp afstand. Eigenlijk zijn wij al bezig met het realiseren van de Groene Buffer tussen Castricum, Uitgeest, Limmen, Heiloo en Akersloot. We moeten vooral zorgen dat het leef- en broedgebied van onze weidevogels in stand blijft. Daarvoor zijn grote aaneengesloten percelen nodig." Een ding baart Jan toch wel zorgen. Grond kopen en als natuurgebied inrichten is een ding; een goed beheer is een andere zaak. "Hoe komen we ieder jaar van al dat hooi af?"verzucht hij. "De samenwerking met de boeren zal toch van de grond moeten komen." Hier valt enige moedeloosheid te bespeuren. Veel overheidsinstellingen - hij noemt Rijk, Provincie en Waterschap - zetten zich inmiddels behoorlijk in voor de natuur. Maar het bewustwordingsproces bij de boeren en hun organisatie, het WLTO, gaat nog langzaam. Er ontstaat nog vaak stagnatie, zoals bij de totstandkoming van De Groote Ven. Het aanleggen van enkele poelen voor foeragerende weidevogels, kikkers en salamanders stuitte op verzet. Gelukkig hebben de partijen elkaar inmiddels gevonden, maar wel ten koste van twee jaar vertraging. Jan hoopt dat de boeren zich zullen realiseren dat natuurontwikkeling op vrijkomende landbouwgronden noodzakelijk is, als we ons mooie Noord-Hollandse landschap in stand willen houden. Recreatie en de gebieden van de Stichting De Hooge Weide De gebieden van de Stichting moeten op de eerste plaats een wijkplaats zijn voor dieren en planten die elders niet meer terecht kunnen. Intensieve recreatie past niet bij deze doelstelling. Maar de natuur in de terreinen van de Stichting is vanaf de bestaande wegen voor fietsers en wandelaars goed te bekijken. Vrije toegankelijkheid is dan ook niet nodig. Maar op verzoek is het altijd mogelijk om de gebieden voor natuurdoeleinden te bezoeken. Stichting De Hooge Weide, Jan de Ruijter tel. 251-655636, Frans Zaal tel. 0251-651235. Theo Bakker en Cor ten Haaf vormen samen het Ecologisch Adviesbureau Ten Haaf en Bakker en schreven het inrichtingsplan voor De Hooge Weide. |
| Soort | : | Tijdschrift artikel |
| Naam krant | : | Noordhollands Landschap |
| Jaargang/nummer | : | |
| Plaats | : | Bakkum |
| Straat/wijk | : | |
| Medium | : | Tijdschrift artikel (kopie) |
| Rubriek | : | Hooge Weide |
| Subrubriek | : | |
| Plaatsing | : | A4-01 |
| Archiefdoos-map-nr. | : | 8-3-2 |
Record aangepast: 16 juni 2022