Klik hier voor een uitleg over het gebruik van de informatiebank artikelen en documenten

Uitgebreid zoeken

Documentnummer	:	11351
Titel	:	Politici moeten wennen aan dualisme
Auteur	:	Jacky de Vries
Datering	:	05 maart 2002
Beschrijving	:	Stemlokaal De politieke partijen maken zich weer op voor de gemeenteraadsverkiezingen. Op 6 maart mag Nederland naar de stembus om te bepalen wie de komende vier jaar aan het roer van de gemeente mogen staan. De partijen doen hun best om kiezers te trekken met nieuwe kandidaten en nieuwe verkiezingsprogramma's. Dagblad Kennemerland belicht de komende weken een aantal van die personen en zaken in de rubriek Stemlokaal. Van onze verslaggever JACKY DE VRIES IJMOND - Een nieuwe samenstelling van de gemeenteraden en colleges, met nieuwe gezichten en nieuwe invalshoeken. Er verandert vaak een en ander na de verkiezingen. Dit keer verandert er meer: een nieuw politiek systeem treedt op 7 maart in werking, ook in de IJmondgemeenten dus. Een overzicht, met reacties van lokale kopstukken. Dualisme, zo wordt het nieuwe systeem van gescheiden machten genoemd. De wet Dualisering gemeentebestuur is onlangs aangenomen en heeft ook grote gevolgen voor de wijze waarop de IJmond-gemeenten straks worden bestuurd. Niet voor iedereen zijn deze gevolgen duidelijk. Daarom volgt hier een overzicht op hoofdlijnen, diverse IJmondse politici en bestuurders geven daarbij hun mening over de voor- of nadelen. ° Een duidelijker scheiding tussen de gemeenteraad en het college is een van de belangrijkste veranderingen. De burgemeester en wethouders besturen de gemeente. De leden van de gemeenteraad treden op als de vertegenwoordigers van de burgers. Zij bepalen de hoofdlijnen en bovenal controleren ze of het college goed zijn werk doet. Willem Paardekoper was de afgelopen periode namens GroenLinks lid van de Beverwijkse gemeenteraad. Hij is daarnaast als werknemer van Corus actief binnen de ondernemingsraad van de staalgigant. Hij ziet duidelijke overeenkomsten: ,,De nieuwe positie van het raadslid kun je vergelijken met de functie van een lid van de ondernemingsraad. Zoals een or-lid de directie controleert, zo controleert een raadslid straks zijn college. Een raadslid en een or-lid besturen niet, die zijn meer op hoofdlijnen bezig. Ze bepalen een norm en kijken of de bestuurders daaraan voldoen. Door zich op die manier minder met de details te bemoeien krijgen de raadsleden meer tijd om de wijk in te gaan, in gesprek te gaan met de burgers.'' ° De bevoegdheden van de gemeenteraad worden duidelijker. De gemeenteraad krijgt bevoegdheden die zijn opgetekend in de wet. De gemeenteraad wordt een soort Tweede Kamer, maar dan op lokaal niveau. De gemeenteraad heeft het recht om zelf voorstellen in te dienen en om wijzigingen in voorstellen van het college in te dienen. Elk raadslid heeft het recht op steun van een of meerdere ambtenaren. Daarnaast krijgt elke gemeenteraad in zijn geheel de ondersteuning van een griffier. Het Heemskerkse raadslid F. Olivier van D66 zegt hierover: ,,Raadsleden krijgen niet echt veel nieuwe bevoegdheden. Het recht van initiatief (zelf voorstellen indienen, red.) en amendement (een wijzigingsvoorstel doen, red.) hadden we eigenlijk al. Het recht op enquête is wel nieuw, de raad mag net als de Tweede Kamer een onderzoek instellen en mensen onder ede verhoren. Het belangrijkste van het nieuwe systeem blijft natuurlijk de scheiding der machten. Ik heb als proef al eens een commissie voorgezeten en dat beviel me prima. Het vergt wel een nieuwe denkwijze, een cultuur verander je niet zomaar. Als raadslid moet je niet meer op de stoel van een bestuurder gaan zitten. De wethouders besturen de gemeente, de raadsleden kijken of ze het goed doen.'' ° De wethouder is geen raadslid meer. Net als een minister geen lid is van de Tweede Kamer, is een wethouder straks geen lid meer van de gemeenteraad. Dat betekent dat zij geen deel meer uitmaken van de raadscommissies. De raad kan een wethouder wel uitnodigen om ten overstaan van de commissie verantwoording af te leggen. Een partij die deel uitmaakt van een coalitie hoeft zijn wethouder bovendien niet meer uit de eigen gelederen kiezen. Net als de ministers in Den Haag kan een wethouder van buitenaf worden aangetrokken, bijvoorbeeld om zijn deskundigheid op een bepaald gebied. De Uitgeester A. Sely was de afgelopen 4 jaar wethouder in zijn woonplaats namens Progressief Uitgeest. Over de nieuwe positie van de wethouder zegt hij: ,,Ik vind het maar een raar systeem. De wethouder heeft geen stemrecht meer, omdat hij geen deel uitmaakt van de raad. De wethouder hoort dus afstand te nemen van zijn partij. Maar in werkelijkheid wordt het natuurlijk een ander verhaal. Een wethouder onderhoudt ook straks wel degelijk nauwe banden met zijn fractie, anders zwemt hij als een vis in 't rond. Het lijkt allemaal zo leuk, maar in de praktijk werkt het toch anders. Wethouders van buitenaf bijvoorbeeld, dat komt volgens mij straks zelden voor. In die zin kan ik me voorstellen dat zo iemand geen stemrecht heeft, die heeft immers geen binding met de gemeente.'' ° De burgemeester krijgt een meer centrale rol in het nieuwe systeem. De burgemeester wordt de coördinator, probeert ervoor te zorgen dat alles gladjes verloopt en dat er een goede communicatie is met andere gemeenten en overheden en tussen raad, college en burgers. Hij legt daarover verantwoording af aan de gemeenteraad middels een burgerjaarverslag, eenmaal per jaar. Hij zit de vergaderingen van de gemeenteraad voor, bij afwezigheid wordt hij vervangen door een raadslid, niet meer door de wethouder die dan loco-burgemeester is. In het nieuwe systeem van gescheiden machten is de burgemeester nog de enige die een positie heeft in beide organen: gemeenteraad en college. Dat constateert burgemeester T. Weterings van Beverwijk. ,,De burgemeester moet zorgen dat het gemeentebestuur een eenheid blijft'', zegt hij. ,,In het duale stelsel hebben de raad en het college gescheiden taken. De burgemeester ziet er op toe dat er een duidelijke koers wordt gevaren en dat de besluitvorming wordt afgerond. Hij of zij geeft ook vorm aan de nieuwe taak, waarvoor een omslag in het denken nodig is. Dat heeft tijd nodig, hoelang het duurt is onder meer afhankelijk van de sfeer binnen de raad en het college. Het zal in het begin zeker wennen zijn, elk besluit roept de vraag op wiens bevoegdheid het is, gaat het om controle of uitvoering?'' Via de website van het Noordhollands Dagblad (www.nhd.nl) kunt u zich uitvoerig informeren over de gemeenteraadsverkiezingen op 6 maart. Op de website staat een speciale pagina, waarop onder meer links naar tal van gemeenten, politieke partijen en verhalen die eerder in het Noordhollands Dagblad zijn geplaatst. 1 zwart wit foto maakt deel uit van het artikel. Het Heemskerkse raadslid F. Olivier zat enige tijd geleden, bij wijze van proef, een commissievergadering in zijn gemeente voor. Na de invoering van het duale stelsel zijn het altijd raadsleden die deze bijeenkomsten leiden. Foto Ronald Goedheer
Soort	:	Krantenartikel
Naam krant	:	Dagblad Kennemerland
Jaargang/nummer	:
Plaats	:	IJmond
Straat/wijk	:
Medium	:	Krantenartikel (kopie)
Rubriek	:	Dualisme
Subrubriek	:
Plaatsing	:	A4-01
Archiefdoos-map-nr.	:	6-2-2

 

	Uitgebreid zoeken

Record aangepast: 06 november 2024