20 juli 2022

Zweven boven het duinreservaat

Door: Eric Bor

Afb. 1. Vliegtuig Grünau Baby in 1956; op de achtergrond mannen die de kabel terugtrekken

Van maart tot en met december zie je in het weekend en op feestdagen regelmatig zweefvliegtuigen boven het duingebied. Die komen van het zweefvliegveld van de E.Z.Z.C., de Eerste Zaanse Zweefvlieg Club. Deze vereniging werd in 1936 opgericht en vond na de oorlog het Watervlak in het Duinreservaat (nabij de Brabantse Landbouw) een ideale plek om als zweefvliegveld te gebruiken. Zweefvliegtuigen kunnen starten door ze voort te trekken met een motorvliegtuig. Deze methode mag men in het duingebied natuurlijk niet gebruiken. Er wordt daarom gebruik gemaakt van een staalkabel van zo’n 900 meter lang, die door de sterke motor van een lier aan de overkant van het veld met grote snelheid wordt ingetrokken, waardoor het zweefvliegtuig als een vlieger wordt opgetrokken.

Afb. 2. Landend zweefvliegtuig in 1959

In de jaren zestig werd er een Rolls Royce motor van 180 pk gebruikt voor het optrekken. Er was toen een kabel van 1500 meter nodig om het vliegtuig tot ongeveer 300 meter op te trekken. De huidige TOST5-lier trekt de vliegtuigen aan een kabel van 900 meter met een versnelling van 0-100 km per uur  in 3 seconden, afhankelijk van het weer, tot wel 450 meter omhoog. Vanaf 400 meter blijf je 5 à 6 minuten in de lucht, tenzij je op een plek komt waar veel thermiek is (heel warme, opstijgende lucht), dan wordt de vlucht langer.

Afb. 3. Twee zweefvliegtuigen met reclameopdruk in 1964

De staalkabel laat op een zeker moment los en valt dan naar beneden. In de jaren vijftig werd hij daarna met handkracht teruggetrokken naar de startplek. In de jaren zestig werd daar een jeep voor gebruikt en tegenwoordig een trekker. De zweefvliegtuigen, die van heel licht materiaal gemaakt zijn, werden vroeger lopend vanuit de hangar naar de startplek gebracht. Tegenwoordig gaat dat met behulp van een golfcar.

Afb. 4. Het opleidingsvliegtuig PH-867 (een ASK-21) wordt opgetrokken. (Foto EZZC)

Zweefvliegen is een veilige sport. Statistisch is het veiliger dan autorijden. Bij de 40 zweefvliegclubs in Nederland zijn er jaarlijks 20 meldingen van incidenten, die lang niet  allemaal een dodelijke afloop hebben. Sinds kort is het weer mogelijk op woensdagavond mee te vliegen. Als gevolg van de coronamaatregelen was dit lange tijd niet mogelijk. Informatie hierover is in te winnen via het mailadres meevliegen@ezzc.nl

Afb. 5. In de cockpit van de PH-777 (een Discus B)  (Foto EZZC)
Bronnen
Tekst: Foto’s:

Lees meer over de E.Z.Z.C.:
  • Blogpost van Annemarie Ettekoven op de site van het Regionaal Archief Alkmaar,
  • In hoger sferen met de E.Z.Z.C.: zweefvliegclub gunt Uitkijkpost een kijkje boven de Castricumse duinen. In: Uitkijkpost 2002, 31 juli, p. 6.
  • N.B. Meer columns van Eric Bor lezen?
    U vindt al zijn columns hier.

    Abonneer
    Laat het weten als er
    0 Reacties
    Nieuwste
    Oudste
    Inline feedbacks
    Bekijk alle reacties