Door: Eric Bor
Een aantal beeldbepalende gebouwen in Castricum zijn door de Haagse architect Jan Stuyt (1868-1934) ontworpen: de Pancratiuskerk met de bijbehorende pastorie, zusterhuis en bewaarschool en het voormalige Raadhuis aan de Dorpstraat.
Jan Stuyt werd geboren in Purmerend op 21 augustus 1868. Op voordracht van zijn hoofdonderwijzer ging hij al op 14-jarige leeftijd werken bij het gerenommeerde architectenbureau van A.C. Bleys. Zijn talent viel op en de beroemde architect Pierre Cuypers (onder andere de ontwerper van het Centraal Station en het Rijksmuseum in Amsterdam) vroeg hem om op zijn bureau te komen werken. Hier deed Stuyt veel ervaring op. Jos Cuypers, de zoon van Pierre, vroeg Stuyt als hoofdopzichter bij de bouw van de door Jos Cuijpers ontworpen St.-Bavokathedraal in Haarlem. Stuyt groeide zelfs uit tot tweede bouwmeester.
In 1909 vestigde Jan Stuyt zich als zelfstandig architect in Den Haag. Hij was zeer productief. Hij had veel contacten in (katholieke) kerkelijke kringen, bij katholieke werkgevers en de arbeidersbeweging. Hij ontwierp niet alleen maar liefst 54 kerkgebouwen, maar ook talloze scholen, stadhuizen, tientallen villa’s overal in Nederland en vooral in Limburg honderden arbeiderswoningen. In Heiloo tekende hij het bekende bedevaartcentrum Onze Lieve Vrouwe ter Nood en in Alkmaar het voormalige Elisabethziekenhuis.
De Pancratiuskerk ontwierp hij als neoromaanse kerk. De kerk werd gebouwd door de firma Groenewoud uit Breda en op 8 juni 1911 werd de kerk ingewijd. In Stuyts niet-kerkelijke ontwerpen zien we vaak ronde ballen, ‘stuiters’, die een speelse verwijzing zijn naar zijn naam. Deze vind je op het bordes, de trapgevel en op de klokkenstoel op het dak van het Raadhuis, dat in 1911 in werd gebouwd door de Castricumse aannemer Jacobus Res. In de klokkenstoel op het in neo-romantische stijl met een schijntrapgevel ontworpen gebouw heeft nooit een klok gezeten.
Tekst:
- Ton Brugman, Wie was.… Jan Stuyt, in: Jaarboek Oud-Castricum 33 (2010) p.75-84,
- Weller-magazine 2009-1,
- Archiefstukken over Jan Stuyt (archiefnummer 1148) Katholiek Documentatiecentrum .
- Afb. 1. Jan Stuyt getekend door Huib Luns. Elsevier’s Geïllustreerd Maandschrift 1906,
- Afb. 2. De Pancratiuskerk in aanbouw in 1910. Foto: Beeldbank Oud-Castricum,
- Afb. 3. De Pancratiuskerk, de pastorie het Zusterhuis in 1920, links de Augustinusschool in aanbouw. Foto: Beeldbank Oud-Castricum,
- Afb. 4. Kapel Onze Lieve Vrouwe ter Nood in Heiloo,
- Afb. 5. Het Raadhuis in 1950. Foto: Beeldbank Oud-Castricum.
N.B. Meer columns van Eric Bor lezen?
U vindt al zijn columns hier.