Door: Eric Bor
Bakkum is tussen de vierde en zevende eeuw ontstaan als nederzetting op een strandwal aan de duinvoet. In een akte uit het jaar 980 wordt het voor het eerst genoemd als ‘Bacchem’ Het oorspronkelijke dorp Bakkum lag ten noorden van de huidige Zeeweg en had al in de vroege middeleeuwen twee kernen. Zuid-Bakkum vormde het eigenlijke dorp, hier stond in later tijd een raadhuis (rechthuis). De bebouwing was gesitueerd rond de driehoek Bleumerweg, Achterlaan en Heereweg. Het gehucht Noord-Bakkum omvatte een tiental huizen in de omgeving van de huidige Hogeweg.
In de middeleeuwen berustte het gezag bij de graaf van Holland, die als leenheer een groot deel van het graafschap in leen had uitgegeven. Een plaats of dorp, waarvan de graaf afstand van het gezag had gedaan, werd een (ambachts-)heerlijkheid genoemd. We weten dat Bakkum in 1431 als heerlijkheid in leen werd gegeven aan de Heer van Egmond.
Tot 1613 bleef het in bezit van het machtige geslacht van de heren van Egmond. In dat jaar kocht raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt de ambachtsheerlijkheid. Na diens onthoofding in 1619 verkocht zijn vrouw Maria van Utrecht de heerlijkheid Bakkum in 1625 aan de familie Van der Mijle. Daarna kwam de heerlijkheid achtereenvolgens in bezit van de families Perné, Geelvinck, Schuyt en Braakenburg (waarmee weer een aantal straatnamen verklaard zijn).
Nicolaas Geelvinck was al ambachtsheer van Castricum toen hij in 1749 de heerlijkheid Bakkum kocht. Vanaf toen raakten Bakkum en Castricum steeds meer met elkaar verbonden. Tijdens de Franse overheersing tekende keizer Napoleon op 21 oktober 1811 een decreet dat Bakkum per 1 januari 1812 onderbracht bij Castricum. Sindsdien is Bakkum een onderdeel van Castricum. David Braakenburg, die nog met trots de titel ‘Ambachtsheer van Backum’ voerde, overleed in 1986. Zijn zoon meldde mij desgevraagd dat hij zich niet met de titel had beziggehouden, maar wel de enige mannelijke erfgenaam is. Heer van Bakkum tegen wil en dank, dus…
Het wapen van Bakkum is een klimmende eenhoorn. Die eenhoorn vinden we in alle wapens van de verschillende ambachtsheren sinds 1625 terug.
Bronnen
Tekst:
Foto’s:
N.B. Meer columns van Eric Bor lezen?
U vindt al zijn columns hier.
