Door: Eric Bor
Toen het Provinciaal Ziekenhuis Duin en Bosch in 1909 zijn deuren opende, ontstond het idee het personeel en de bezoekers per paardentram van en naar het station te vervoeren. Dat vervoermiddel was populair geworden omdat een wagon op rails minder zwaar te trekken was waardoor maar één paard nodig was. Bovendien was de reis comfortabeler op de doorgaans nog slecht of niet bestrate wegen.
In 1904 was er naar de bouwplaats in het duin al een spoorlijntje aangelegd om materialen aan te voeren. Daarvan kon nu gebruik worden gemaakt. Er werd een remise op Duin en Bosch gebouwd (nu een Rijksmonument) en een spooraftakking erheen. Van de Gemeente Tram Amsterdam werden twee tramrijtuigen overgenomen en tussen de rails werd een hoefslag aangelegd.
Op 30 januari 1914 ging de eerste paardentram van start. Aansluitend op de aankomst van de treinen werden er dertien ritten per dag gemaakt. Op dagen waarop er veel bezoekers kwamen, werd het tweede rijtuig aangekoppeld en werd een tweede paard ingespannen. Personeelsleden betaalden 3 cent en bezoekers 5 cent per rit. Als gevolg van de Eerste Wereldoorlog werd het paardenvoer in 1918 echter zo duur, dat naar andere trekkracht werd gezocht.
Hoofdmachinist Maartense bracht uitkomst: hij bouwde een elektromotor in een wagon en voorzag het traject met hulp van personeelsleden van Duin en Bosch van een bovenleiding. De elektrische tram, die in de herfst van 1920 in gebruik werd genomen, reed tot 1 oktober elke dag en daarna alleen nog in de weekenden, omdat er door de week onvoldoende reizigers waren. In juni 1938 viel de elektrische tram uit door een defecte motor. Taxibedrijf ‘De Zeemeeuw’, dat tegenover het station gevestigd was, werd gevraagd de reizigers zolang met een bus te vervoeren. Dit beviel zo goed, dat de tram niet meer in gebruik werd genomen. De tram en de bovenleiding werden gesloopt. In de oorlog trokken de Duitsers de spoorlijn door naar het strand om met een stoomtreintje materialen voor de bouw van bunkers aan te voeren. Nadien bleef het lijntje naar Duin en Bosch nog tot circa 1960 in gebruik voor goederenvervoer met een Sik locomotor, een diesellocomotiefje. Daarna werden de rails verwijderd en werd het traject een wandelpad.
BronnenTekst:
Foto’s:
N.B. Meer columns van Eric Bor lezen?
U vindt al zijn columns hier.