Fotografie en film Archives

15 november 2021

Oud over nieuw (Jaarboek 43 2020 pg 30-31)

Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder toestemming van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum.

Jaarboek 43, pagina 30

Oud over nieuw

Oude afbeeldingen zijn vaak moeilijk te plaatsen. Door deze over de huidige situatie te monteren wordt het beeld een stuk duidelijker. Deze keer drie foto’s van panden die op last van de bezetter afgebroken moesten worden.

Castricum had gedurende de Tweede Wereldoorlog te maken met verplichte evacuaties en afbraak van panden. Veel, voornamelijk grotere, panden werden gevorderd voor huisvesting van Duitse militairen. In juni 1942 moest Duin en Bosch in zijn geheel worden ontruimd. Eind 1942 kwam het bevel dat de inwoners van Castricum de gemeente moesten verlaten, met uitzondering van de land- en tuinbouwers en een aantal personen van wie het verblijf noodzakelijk werd geacht. Een aantal huizen en boerderijen, onder andere aan de Oosterbuurt, Alkmaarderstraatweg, Brakersweg en Beverwijkerstraatweg, werd afgebroken. Dit zou nodig zijn geweest voor verruiming van het schootsveld. De hele gemeente werd ‘Sperrgebiet’, waar uitsluitend bezitters van een ‘Ausweis’ mochten komen. Bakkum was alleen met een speciale vergunning toegankelijk.

In september 1943 kwam een bevel dat nog tweeduizend inwoners moesten evacueren. Ook werden toen ongeveer 250 huizen aan de Vinkebaan, Onderlangs, Kramersweg, Mient, Stetweg, Brakersweg, Kooiweg en Eerste en Tweede Groenelaan gesloopt. De wijk ten westen van de spoorlijn en ten zuiden van de Geversweg verdween vrijwel in zijn geheel.

Op 1 januari 1942 bedroeg het aantal inwoners 8.964 en dat was op 1 januari 1944 gedaald tot 3.009. Het aantal panden in Castricum bedroeg kort voor de oorlog 1.875. Hiervan werden er 267 afgebroken, waaronder het Badhotel, vakantiekoloniehuis De Eenheid, veertig winkels en bedrijven en 49 agrarische bedrijven.

Peter Levi

1936. De Mient was voor de oorlog aan twee zijden bebouwd. De kant langs het spoor moest in 1943 worden afgebroken om schootsveld te krijgen richting de duinen; er zou een geallieerde invasie vanuit zee kunnen komen. Dokter Leenaers had daar zijn praktijk en woning. De eerste woning aan de rechterkant heeft het huisnummer 67.

Jaarboek 43, pagina 31

1943. Winkel De Hoop van bakker Hemmer, Ruiterweg 71-73. ‘Het adres voor beter brood’ staat op het bord aan de gevel. De winkel werd in 1943 gesloopt op last van de bezetter. Dit pand stond op de plek waar nu de Helmkade begint. De bakkerij stond vooral bekend om zijn ontbijtkoek. Hemmer had ook een winkel en een bakkerij aan de Dorpsstraat ter hoogte van het huidige Bakkerspleintje. In de bakkerij vestigde zich later jongerencentrum ‘De Bakkerij’. Het ontleende zijn naam aan de historie van het pand.

1943. De Stetweg gezien vanaf de Van Haerlemlaan richting spoor. Links het garagebedrijf en rechts het benzinetankstation. Aan het einde van de Stetweg was een overweg naar de Brakersweg. Er stonden daar, en ook aan het Schulpstet, woningen en bedrijven die ook afgebroken moesten worden. Waar nu het afvalbrengdepot is, stonden ongeveer de kalkovens, die ook in hetzelfde jaar moesten verdwijnen.
Op de foto stonden de af te breken woningen al leeg.

Lees verder

Fotografie en film, Nieuws, Team Archief (Fotografie en film)

10 juli 2021

Castricum in beelden

Castricum in beelden is een kunstroute door Castricum en Bakkum langs verschillende beelden. Beelden die bedoeld zijn ter decoratie, maar vaak ook willen ze de kijker een boodschap meegeven. En sommige beelden leren je ook wat over het heden en het verleden van Castricum en Bakkum.

Sommige beelden herken je gelijk: ze springen in het oog als je er langs loopt of fietst. Maar aan sommige andere beelden loop je makkelijk achteloos voorbij: ze vragen weinig aandacht. De kunstroute ‘Castricum in Beelden’ voert je langs een groot aantal beelden die Castricum en Bakkum rijk zijn.

Lees verder

Fotografie en film, Jaarboeken

19 maart 2021

Oud over nieuw (Jaarboek 42 2019 pg 71-72)

Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder toestemming van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum.

Jaarboek 42, pagina 71

Oud over nieuw

Oude afbeeldingen zijn vaak moeilijk te plaatsen. Door deze over de huidige situatie te monteren wordt het een stuk duidelijker. Ook geeft het een mooi beeld hoe het straatleven er vroeger uit zag.

1900. Hoek Burgemeester Mooijstraat, toen nog Kramersweg geheten, met Café Sportlust. Rond 1830 stond hier al een herberg. Als ‘tapper’ in dat jaar wordt genoemd Cornelis Steeman, die de herberg had laten bouwen op een stuk grond dat zijn vrouw Aagje Stuifbergen had verkregen uit de erfenis van haar vader. In 1895 wordt de 22-jarige Bernard Wempe als kastelein genoemd en heet de herberg Café Sportlust. Vanaf 1913 tot 1932 was Toon van Benthem de uitbater. Even voorbij *de bocht in de Dorpsstraat was de opstapplaats van de tram.*

1902. De Dorpsstraat heette toen Rijksstraatweg. Rechts de winkel en woning van schilder Siem Schram, waar tegenwoordig slagerij Van der Meer zit en links ervan de winkel van Hannes Stolk. In 1897 kocht Jan Stolk het pand en begon er een kruidenierswinkel. In 1917 nam hij het winkelgedeelte van zijn pand onderhanden en voerde hij een ingrijpende verbouwing aan de rechterzijde uit. Er kwam onder andere een verdieping bovenop en het geheel kreeg een karakteristieke voorgevel, die er nog steeds is.

Jaarboek 42, pagina 72

Circa 1916. Dorpsstraat 63. De kruidenierswinkel van Martinus de Haas. In 1884 kocht Martinus de (oorspronkelijk drie) woonhuisjes, van Cornelis Mooij. Na een aantal andere eigenaren nam Simon Schotten het pand over om er een zaak te beginnen gespecialiseerd in woninginrichting, wat hij tot 2015 volhield. De winkel was later beter bekend als de kleinmeubelwinkel van Schotten. Op de gevellijst prijkt onder andere het jaartal 1884. Rechts van de winkel stond een open loods, met daarin een wagen met het opschrift ‘M. de Haas Castricum’.

Circa 1920. Dorpsstraat 3-9. Alle woningen staan er nog, alleen de stilstaande tram en conducteurs zijn er niet meer. Van 1897 tot 1923 liep de tram door het dorp en verbond Haarlem met Alkmaar. Rechts staat een bord van het sein van de ontsporingswissel (derailleerwissel). Was de tram door onveilig sein gereden, dan liet men de tram met behulp van de wissel ontsporen om zo een botsing met de trein te voorkomen. De tram reed 16 kilometer per uur.

Peter Levi

Lees verder