Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder toestemming van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum.
Jaarboek 46, pagina 100
Jaarverslag 2022
Bestuur
Het jaar 2022 heeft vooral in het teken gestaan van wijzigingen.
Gelukkig heeft het coronavirus ons vanaf maart 2022 niet langer meer in de greep gehouden en kon iedereen weer aan de slag. Dat is met veel elan gebeurd. We zijn heel blij dat het team Educatie weer handen en voeten heeft gekregen.
Op het moment van verzenden van het jaarboek (ongeveer 1 november 2022) had Oud-Castricum 1.229 donateurs. Daar zijn we heel erg blij mee; zij zorgen ervoor dat Oud-Castricum zijn werk kan (blijven) doen.
Op 22 december is notarieel vastgelegd dat we nu officieel ‘Stichting Oud-Castricum’ heten. Het woord ‘Werkroep’ is hiermee komen te vervallen. Zelf hanteren we in het dagelijks gebruik de benaming ‘Oud-Castricum’.
Op 24 december is onze oud-voorzitter, de heer Piet Blom, plotseling overleden; hij was voorzitter van 2003 tot 2008. We zijn hem veel dank verschuldigd.
John Hommes heeft, eerder dan verwacht, aangegeven dat hij wilde stoppen als voorzitter. Gelukkig hebben we Jan Frens bereid gevonden deze rol op zich te nemen.
Rick Buijsingh, vorig jaar aangetreden als penningmeester, kon toch te weinig tijd vrij maken voor deze job. We hebben Maarten Geerdes bereid gevonden Rick op te volgen.
Bestuurssamenstelling per 31 december 2022:
- Jan Frens, voorzitter;
- Folkert Bangma, secretaris;
- Maarten Geerdes, penningmeester;
- Rino Zonneveld, coördinator extern;
- Albert Lourens, coördinator intern.
Het bestuur is in 2022 acht maal bijeengeweest.
Team Cultuurhistorie en Monumenten (C&M)
Voor 2022 heeft C&M een plan opgesteld voor lopende en nieuwe projecten. Veel onderwerpen zijn aanhangig gemaakt bij het gemeentebestuur. Ter bevordering van de voortgang heeft in augustus overleg plaatsgevonden met wethouder Valentijn Brouwer. Vertegenwoordigers van de drie historische organisaties van Akersloot, Limmen en Castricum waren daarbij aanwezig. Helaas is niets van de al in 2021 bij de gemeente aangekaarte zaken gerealiseerd.
Naar aanleiding van de vele lopende zaken heeft de wethouder meegedeeld een uitvoeringsprogramma op te stellen en het aantal beschikbare ambtelijke uren voor erfgoed te evalueren. De evaluatie is in 2022 nog niet tot stand gekomen.
Tot de lopende zaken behoort ons voorstel om de restauratie te bevorderen van het voormalig Armenhuis aan de Overtoom; een gebouw dat de eeuwenlange armenzorg in de gemeente vertegenwoordigt. Verder is onder meer aandacht gevraagd voor enkele toevoegingen aan de gemeentelijke monumentenlijst, promotie van erfgoed in de krant, herstel restant tankgracht, restauratie boerderij Cronenburg, uitbreiding informatieborden monumenten, schildjes voor gemeentelijke monumenten, afronding van de kerkenvisie en evaluatie van subsidieverordeningen. Ook is gepleit voor het behoud van historische elementen van het gebouw van de vroegere Maranathakerk.
In 2022 heeft overleg plaatsgevonden over een nieuwe opzet van het gemeentelijk adviesorgaan voor erfgoed, de monumentenraad, dit mede in het licht van de komende Omgevingswet. De historische organisaties in de gemeente hebben, mede met het oog op deze nieuwe wetgeving, afgesproken zoveel mogelijk samen te werken. Een gezamenlijke reactie op het ontwerp Omgevingsvisie werd ingediend. Sinds de herfst van 2022 is er regelmatig overleg met de oudheidkundige organisaties van Limmen en Akersloot.
Het CasGis-project in samenwerking met Simon Zuurbier en Peter Levi vordert. Interactieve historische kaarten van bewoners en gebouwen in 1832 en 1898 zijn in een voorlopige versie volledig toegankelijk. Aan de kaartlaag van 1930 wordt gewerkt.
Aan de politieke partijen in de gemeente zijn eind 2021 en begin 2022 aanbevelingen gedaan voor erfgoedbeleid. Van de meeste partijen zijn zeer positieve reacties ontvangen. Het belang van ons erfgoed wordt breed onderschreven. Hopelijk komen in 2023 vele van bovengenoemde projecten tot een afronding.
Team Tentoonstellingen
In januari en februari 2022 was De Duynkant in verband met Corona gesloten.
In maart en april 2022 was er de tentoonstelling van “Dorpje de Duinkant 1943” met daarbij een film van het verwoeste buurtje.Van mei tot en met augustus 2022 was er de tentoonstelling “Emigratie”; vele families zijn benaderd, wat resulteerde in verhalen en foto’s uit vele landen: Canada, Brazilië, Zuid-Afrika, Australië, Nieuw-Zeeland, Frankrijk, Cyprus. De tentoonstelling liet zien waarom mensen vertrokken en hoe zij een nieuw leven in het buitenland hebben opgebouwd. Ook werd er een film vertoond van interviews met achtergebleven familieleden.
Van september 2022 t/m april 2023 was er de tentoonstelling “Castricum Spoort”. Een prachtige expositie over de spoorlijn bij Castricum (Nederlandse Spoorwegen), de stations, het trammetje naar Duin en Bosch en de Dorpsstraat met de stoomtrein van Haarlem naar Alkmaar. Er waren veel bijdragen van mensen die attributen zoals kleding, treinen, etsen aan ons uitlenen. Zelfs het keramieken kunstwerk dat in het station hing werd gevonden en geëxposeerd.
Jaarboek 46, pagina 101
Vele attributen, verkregen door schenkingen, konden we ook tentoonstellen. Bij de entree kregen de bezoekers een ouderwets treinkaartje. De posters, die een vast onderdeel van de exposities uitmaken, konden we vullen dankzij onze onuitputtelijke fotobeeldbank. Drie bestaande filmpjes over het spoor werden aaneengesloten vertoond.
In oktober 2022 is begonnen met het uitzoeken van de tentoonstelling over winkels in de Bakkummerstraat die begin 2024 wordt geopend.
Redactie jaarboek
In januari start de redactie voor het jaarboek met een nieuw team. Het maakt een planning om het jaarboek 45 in oktober te presenteren. Er zijn vele nieuwe gezichten en de oud-redactieleden Hans Boot en Simon Zuurbier zullen ze bijstaan om de kneepjes van het vak te leren. De redactie bestaat uit Jolanda Vermolen, Mary Hommes, Ton de Ruijter en Ans Pelzer. Ans wordt in de loop van het jaar vervangen door Dick Lens. Uiteindelijk kan het concept naar de corrector Jan Buijsman en naar uitgeverij Pirola. Na de presentatie op 28 oktober wordt er alweer gewerkt aan jaarboek 46.
Een artikel schrijven voor het jaarboek is niet voorbehouden aan de redactie, dus zoek de vulpen op, zet je gedachten op hoe het was en schrijf een mooi verhaal.
Team Archiefbeheer
Aan het ordenen van ons archief wordt het hele jaar door gewerkt.
Foto/Film
Regelmatig krijgen we foto’s aangeboden vanuit de bevolking. Hier zitten vaak afbeeldingen tussen die de hiaten opvullen van welbekende situaties, maar waar nog geen foto van beschikbaar was. Dit jaar hebben we de collectie van Henk Heideman in bruikleen gekregen. Het is een hele uitzoekerij, maar ook daar zitten nog veel foto’s tussen die nog niet op de Beeldbank staan. Daarnaast heeft de heer Heideman soms informatie, van bijvoorbeeld personen, bij de foto staan die wij nog niet kenden. Deze gegevens worden aan de beeldbankfoto toegevoegd.
Onze films zijn zo goed als allemaal omgezet naar een bruikbaar uniform format en ook ontsloten. Een deel van de films is te bekijken op ons Youtube-kanaal. Ga naar www.youtube.com en zoek op Oud-Castricum.
Cassettebandjes
Vanaf de oprichting van Oud-Castricum heeft Niek Kaan tientallen interviews met bekende en onbekende Castricummers op cassettebandjes opgenomen. In de loop van de jaren gaat de kwaliteit van deze geluidsopnamen achteruit. Daarom is Oud-Castricum dankbaar voor de medewerking van Thea Stet-Winder die enthousiast het uittypen van de gesprekken heeft opgepakt. Veel informatie is of wordt gebruikt voor artikelen in ons jaarboek.
Bibliotheek
Wekelijks wordt er aan onze bibliotheek gewerkt. Nieuwe uitgaven worden toegevoegd alsook de door schenking verkregen boeken.
Documenten
Aan de documentenbank wordt bijna dagelijks gewerkt met het verwerken van oude krantenartikelen.
Objecten
Elke week worden objecten beschreven en vindbaar gemaakt door deze objecten in De Duynkant op een vaste locatie op te slaan. Naast objecten zijn er ook vele topo- of themakaarten die ontsloten worden.
Uiteindelijk zal alles via internet te raadplegen zijn in de banken.
Team Archeologie
Het team begint na de coronaperiode weer actief te worden. Eind januari 2022 was er een flinke afslag van de duinen aan het strand door de storm Corrie. Inspectie van de afslag vindt plaats omdat dan oude duinlagen en archeologie zichtbaar kunnen worden.
In februari heeft het team geholpen bij de installatie van overloopregenpijpen en een geluiddempend plafond in de Duynkant. Ook wordt en passant een omgewaaide boom stuk gezaagd.
Op de vloer van de zolder worden de zilvervisjes weer eens bestreden.
Aan het strand bij Egmond wordt een stuk tefriet (maalsteen) gevonden.
In maart en april wordt meegewerkt bij opgravingen aan de Lagelaan en tussen Spanjaardslaan en Hoogeweg in Heiloo.
De jaarlijkse archeologiedagen zijn op 19 juni gevierd met een geslaagde metaaldetectiemiddag op een veldje tegenover De Duynkant.
Er waren 62 deelnemers en een van hen was winnaar van een echte zilveren Romeinse munt. Naast het door ons verstopte werk werd zelfs een echte russenknoop gevonden.
Eind juni bereikte ons het bericht dat een man van het eerste uur in de Castricumse archeologie, Harry Vermanen, is overleden.
In juli kon na het broedseizoen weer door een van onze vrijwilligers, vanzelfsprekend met toestemming PWN, in het duin gemonitord worden op het Buizerdvlak. In Castricum werd de sloop en nieuwbouw van De Witte Brug over de Hendriksloot grondig bekeken. Slechts scherven uit de Moderne Tijd waren zichtbaar.
In augustus heeft Oud-Castricum een collectie munten van Udo Espeet aangeschaft. Hiermee ontstaat een completer beeld van muntvondsten in Castricum en Bakkum.
In augustus overlijdt Lia Vriend-Vendel, waarmee we een kenner van het historisch landschap verliezen.
In september inspecteren we het Landje van Veldt tussen de Brakersweg en de Schulpvaart. In dit waterbergingsgebied worden alleen schelpjes aangetroffen. Langs de N513 nabij het spoorviaduct vindt verbetering plaats van het watersysteem in de Groot-Limmerpolder. Dit is archeologisch begeleid door onze vrijwilligers.
In september wordt geassisteerd bij begeleiding en vervanging van het riool in de Heereweg te Egmond-Binnen.
Een historisch interessante locatie waar mooie vondsten aan het licht kwamen. Op 25 september heeft team archeologie het Valkhof in Nijmegen bezocht.
Jaarboek 46, pagina 102
In oktober wordt de sloop van een woning aan de Doodweg bewaakt. Er wordt een lezing van Jan Verhagen over Nero Claudius Drusus en zijn mogelijk kanalisering van de Vecht bijgewoond. Deze kanalisering heeft invloed gehad op het Oer-IJ. Verder wordt er weer geassisteerd in Heiloo aan de Krommelaan.
Op 28 december is er samengewerkt met detectorshop DJ Laan, die in het Huis van Hilde een demonstratie gaf over metaaldetectie.
Team Beheer en Onderhoud
Huismeesters “doen het” in stilte.
Net als elk jaar hebben de huismeesters veel kleine en wat grotere en klussen uitgevoerd. Ook zijn er onderstaande omvangrijke klussen opgepakt/afgerond:
- In het afgelopen jaar is een lastige lekkage, met schade aan plafond en wanden van onze archiefruimte, verholpen dankzij de assistentie van AC Borst Bouw BV.
- Bij Oud-Castricum verbruiken we een aanzienlijke hoeveelheid elektriciteit en gas. Daarom is besloten tot verduurzaming van het energieverbruik over te gaan met een twintigtal zonnecellen en twee hybride warmtepompen. De uitvoeringsfase lijkt binnenkort te kunnen beginnen! Als de eerste jaren goed uitpakken, dan bestaat de kans dat De Duynkant op termijn zelfs van het gas af gaat.
- Nieuwe vrijwilligers hebben uiteraard heel veel vragen. Antwoorden daarop kennen de oudgedienden veelal. Maar als nieuwe vrijwilligers op – met name open dagen – vragen hebben, dan mogen ze niet met de handen in het haar zitten. Daarom hebben secretaris en huismeester een lijvig boekwerk gemaakt met daarin veel informatie, handleidingen en procedures. Dit boekwerk is in de afgelopen vier jaar geleidelijk gevuld en daardoor kunnen de vrijwilligers de meeste antwoorden op hun vragen vinden. Het boek ligt in de werkruimte.
Team Educatie
Dit team is in 2022 nieuw leven ingeblazen en biedt onderwijsinstellingen en geïnteresseerden ondersteuning en advies bij vragen over allerlei onderwerpen van historische aard of over onze Castricumse geschiedenis. Dit gebeurt door middel van het delen van kennis, informatie, documentatie of spullen uit de collectie van Oud-Castricum en van het voormalige Strandvondstenmuseum, waaronder de educatieve programma’s, presentaties en films.
Op verzoek van scholen en instellingen werden dit jaar in
totaal tien rondleidingen, presentaties en gastlessen vezorgd. In twee gevallen werd voor de presentatie de filmzaal in ons gebouw de Duynkant gebruikt. Drie presentaties vonden plaats op locaties binnen Castricum en vijf buiten het dorp. (Akersloot, Limmen, Heemskerk en Wijk aan Zee). Ook werd in drie gevallen de Bakkummer schelpenkar meegenomen, die officieel op 13 december 2022 is overgedragen aan Oud-Castricum. Het team neemt de exploitatie en het onderhoud van de schelpenkar voor zijn rekening.
De onderwerpen en thema’s die de revue passeerden waren; De Tweede Wereldoorlog, Oude Ambachten, Jacht- en Duinhistorie, Strandjutten, Stroperij en Schelpenvisserij.
Tot slot heeft het team deelgenomen aan de organisatie en presentatie op de Schelpenvissersdag in Bakkum en werd de schelpenkar tentoongesteld bij de Vlaggetjesdag in Scheveningen.
Team PR en Website
In het jaar 2022 is nog hard gewerkt aan de invulling en vervolmaking van onze vernieuwde website: strak en simpel. Made-Marketing heeft de basisopzet gemaakt. En Oud-Castricum heeft duizenden berichten overgezet en foto’s toegevoegd. Er zijn voor de nieuwe website verbeterde formulieren gemaakt voor aanmelden voor de nieuwsbrief, donateurs en vrijwilligers. Er zijn nieuwe iconen voor de onderdelen van de website ontworpen door Sanne Kloppenburg. In maart-april 2022 komt het einde van de overgang in zicht. In mei wordt nog eens door de hele site heen gebladerd om de schoonheidsfoutjes eruit te halen. Op 23 mei was het moment daar en ging onze vernieuwde website openbaar. Margreet van de Berg heeft het leeuwendeel voor haar rekening genomen, waarvoor diepe dank.
PR en website gaan in 2022 langzaamaan overgedragen worden aan Peter de Ruijter. Hij zal berichten op onze facebookpagina en op de website plaatsen. Hij zal de op de website gestelde vragen doorsturen aan het betreffend bestuurs– of teamlid die de vraagsteller kan beantwoorden. Hans Boot zal de berichten voor de nieuwsbladen verzorgen.
De nieuwsbrief wordt gevuld met berichten van bestuur en teams. De brief wordt viermaal per jaar door Gert-jan Bremer naar de nieuwsbrieflezers verzonden. Er zijn ongeveer 900 mensen geabonneerd op onze digitale nieuwsbrief.
Een jaar met een mooi resultaat!
Folkert Bangma
Secretaris Oud-Castricum
