Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder toestemming van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum.
Jaarboek 35, pagina 117
Jaarverslag 2011
Ook in 2011 is de werkgroep betrokken geweest bij diverse activiteiten op het terrein van cultuur-historie. Zo diende het bestuur in februari schriftelijk een bezwaar in bij het gemeentebestuur tegen de nieuwbouwplannen rondom de villa aan de Van Oldenbarneveldweg 53 in Bakkum. In verband hiermee schakelde de werkgroep tevens de Bond Heemschut in om haar invloed te laten gelden voor het behoud van cultureel erfgoed op de betreffende locatie.
Er werden verschillende kleine exposities in zowel De Duynkant als in andere gebouwen georganiseerd. Voor het eerst werd samen met de historische verenigingen uit Akersloot en Limmen een gezamenlijke tentoonstelling ingericht, die de naam ‘Beleef Castricum’ kreeg en bestond uit foto’s van inwoners uit de gemeente Castricum.
De belangrijkste gebeurtenissen volgen nu in chronologische volgorde:
- 3 januari: nieuwjaarsreceptie in De Duynkant;
- 24, 25 en 26 februari: prolongatie van ‘n Castricumse avond’ in hotel Borst wegens groot succes in november 2010;
- 12 mei: Antoinette van Boxtel treedt af als secretaris. Albert Lourens volgt haar op. Hans Ebels neemt afscheid als penningmeester. Hij wordt opgevolgd door Jan Kamphuys;
- 28 juni: op advies van de werkgroep stellen burgemeester en wethouders de straatnaam ‘Schinjer’ vast voor een nieuwbouwplan aan de Oude Haarlemmerweg;
- 10 en 11 september: medewerking aan de viering van het 25-jarig jubileumweekend van Open Monumentendag in drie honderdjarige panden in de Dorpsstraat;
- 17 september: deelname aan de manifestatie ‘Cultuur proeven’ met een stand in de bibliotheek;
- 27 september: Gerard Veldt volgt penningmeester Jan Kamphuys op, die om gezondheidsredenen is afgetreden;
- 24 oktober: uitreiking van het 34e Jaarboek aan de pas benoemde burgemeester Toon Mans in het nieuwe gemeentehuis. Tevens een presentatie van de stamboom van de familie De Vries en de geschiedenis van 100 jaar bakkers in het dorp. De burgemeester schenkt de werkgroep symbolisch de antieke raadstafel met stoelen door de overhandiging van twee oude voorzittershamers;
- 15 november: schriftelijk verzoek aan het college om te reageren op het voorstel tot mogelijke uitbreiding van De Duynkant;
- 17 november: donateursavond in Geesterhage met een lezing van Hans Nauta over de luchtoorlog boven Noord-Kennemerland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tevens presenteert de werkgroep haar vernieuwde website die officieel de lucht in gaat.
In 2011 verscheen het infobulletin voor de leden van de werkgroep twee keer. Besloten werd om ter vervanging van dit bulletin de website te voorzien van een deel dat uitsluitend toegankelijk is voor werkgroepleden. De activiteiten van de werkgroepleden zijn ingedeeld in vier taakgroepen, waarvan hierna een verslag volgt.
Taakgroep archiefbeheer, foto en film
Archiefbeheer (Peter Levi)
Ook dit jaar heeft de werkgroep weer veel nieuw materiaal geschonken gekregen, zoals boeken, kaarten, foto’s en voorwerpen met betrekking tot Castricum en Bakkum. Al dit materiaal wordt dan verwerkt en beschreven.
Er is een begin gemaakt om de inhoud van de bevolkingsregisters van 1920-1939 in het digitale huizenbestand op te nemen.
Voor onze collectie voorwerpen is er een plan gemaakt om die beter te ontsluiten.
Het boekenbestand wordt constant aangevuld met nieuw aangeschafte of geschonken exemplaren. Het is de bedoeling dat dit bestand in 2012 ook via de website toegankelijk wordt.
In oktober is de nieuwe website gereedgekomen. De nieuwe webbeheerder is Arend Bron die er voor zorgt dat er nieuwe informatie op de website komt.
Foto- en film (Peter Levi)
Zoals elk jaar zijn er dit jaar weer veel foto’s door de Cas-
Jaarboek 35, pagina 118
tricumse bevolking aangeleverd die een aanvulling geven op het verleden van personen, locaties of panden. Ook komen er nieuwe foto’s binnen door contacten tijdens de voorbereiding van de artikelen voor het jaarboek.
De laatste foto’s van het archief van het Nieuwsblad voor Castricum werden aan de beeldbank toegevoegd en ook werd er veel gedaan aan het inlopen van de achterstand met betrekking tot het verwerken van de foto’s.
Dit jaar is een door veel Castricummers gekoesterde wens in vervulling gegaan. De fotocollectie van de werkgroep is sinds oktober via de website te bekijken, waarbij iedereen de mogelijkheid heeft om opmerkingen en aanvullingen te geven op de foto’s. Er is hier al veel gebruik van gemaakt.In 2011 zijn er 3.287 bezoekers op de Beeldbank geweest en die hebben samen 136.415 foto’s bekeken.
Taakgroep archeologie en cultuurbehoud
Archeologie (Rino Zonneveld)
In januari en februari 2011 zijn de vondsten uit de Schoolstraat verwerkt en ondergebracht in het archeologisch depot te Wormer.
Ook op de locatie Schoolstraat-Dorpsstraat, vroeger genaamd ‘Eierenglorie’ en nu ‘Eihof’, is er begin van het jaar een archeologisch onderzoek uitgevoerd. Er zijn vondsten gedaan van rond de jaartelling.
In maart en april zijn de raadsfracties, raadsactiviteit en raadscarrousel bezocht in het kader van het opstellen van de Beleidsnota Archeologie. De gemeenteraad heeft deze nota in zijn vergadering van 6 oktober definitief vastgesteld. Met de gemeentelijke archeologe (Ceciel Nyst) vond in mei overleg plaats over de archeologische objecten binnen de werkgroep. In augustus werd achter het station een archeologisch vooronderzoek gedaan in verband met de bouw van het archeologisch depot. Op deze oude akkergrond lag de inheems-romeinse cultuurlaag op 40 centimeter onder het maaiveld; deze laag was op een zeer klein deel na geheel verstoord door het omzetten van het land ten behoeve van grondverbetering.
Eind oktober 2011 startte de Basiscursus archeologie in Heiloo. Deze cursus is georganiseerd door de Werkgroep Oer-IJ, waarin Oud-Castricum is vertegenwoordigd, en Baduhenna. De acht succesvolle cursusavonden zijn door 45 mensen bezocht, waaronder een aantal leden van de werkgroep.
Verder is een begin gemaakt met het beschrijven van door de werkgroep gevonden munten, het fotograferen van vondsten en het digitaliseren van verslagen. Door het hele jaar heen is de gemeente geadviseerd betreffende hoge archeologische verwachtingen bij op handen zijnde verstoringen van het bodemarchief. Kortom een prachtig jaar, waarin vele mensen door de beleidsnota archeologie en de cursus archeologie kennis hebben gemaakt met Castricums rijke, ondergrondse verleden.
Cultuurbehoud (Ernst Mooij en Niek Kaan)
Er is een zienswijze naar de gemeente gestuurd betreffende aanpassing van de Korte Brakersweg met als doel het langzaam verkeer en het bestemmingsverkeer naar de boerderij van Res te scheiden. Met de zienswijze wordt gepleit voor het behoud van het middeleeuwse dijkrestant en de dijksloten. Het resultaat is dat de dijksloot tussen de Korte Brakersweg en het aan te leggen fietspad blijft bestaan. Ook heeft de werkgroep door middel van een zienswijze haar bezorgdheid uitgesproken over het voorgenomen bouwplan bij de als rijksmonument aangewezen voormalige dokterswoning Van Oldenbarneveldweg 53. Omdat de maatschappelijke weerstand tegen het plan zo groot was, heeft de indiener van zijn voornemen afgezien.
De werkgroep is nog steeds vertegenwoordigd in de initiatiefgroep ‘Herinrichting Duin en Bosch terrein’. Dit jaar stond in het teken van het voorbereiden van een nieuw bestemmingsplan. Het nieuwe bestemmingsplan moet wonen op het ziekenhuisterrein mogelijk maken onder de voorwaarden die in het bestemmingsplan worden vastgelegd. De in de zienswijze genoemde bezwaren over de voorgenomen verplaatsing van het hertenkamp op het terrein van Duin en Bosch zijn ongegrond verklaard. De vergunning voor de restauratie van het graf van Dr. Jacobi op de gesloten begraafplaats van Duin en Bosch is afgegeven en met de werving van fondsen is afgelopen jaar begonnen.
De werkgroep heeft zich gemengd in de waterbergingsplannen die het Hoog-heemraadschap Hollands Noorderkwartier langs de Schulpvaart wil realiseren. De inspraak heeft ertoe geleid dat de Schulpvaart onaangetast blijft en dat in de twee waterbergingsgebieden de verlande geulrestanten van de Oer-IJdelta voor de waterberging benut gaan worden. Regelmatig werden raadsactiviteiten en raadscarrousels bezocht als er onderwerpen behandeld werden waarmee cultuurhistorische waarden waren gemoeid.
Ook is de werkgroep vertegenwoordigd in de gemeentelijke monumentenraad. De voortgang in de aanwijzing van monumentwaardige terreinen en landschappelijke structuren verloopt zeer traag en is in 2011 niet tot een afronding gekomen. Deelgenomen wordt aan de voorbereiding van de plaatsing van informatieborden bij rijks-, provinciale- en gemeentelijke monumenten.
Taakgroep jaarboek, archiefonderzoek en pr
Jaarboek (Simon Zuurbier)
In oktober 2011 werd het 34e Jaarboek uitgebracht. Ook dit jaar ontkwamen we niet aan een geringe verhoging van het aantal bladzijden: van 120 naar 124. Ook dit jaarboek was gevuld met een grote verscheidenheid aan onderwer-
Jaarboek 35, pagina 119
pen uit verschillende perioden van de geschiedenis van Castricum. Dit betrof met name de vondst van Victoria van Castricum, een beeldje uit de Romeinse tijd, de bezittingen van het Karthuizerklooster uit de late middeleeuwen, een ontdekkingsreis in de 17e eeuw over de naamgeving van Castricums baai in de Indische archipel en een groot aantal onderwerpen uit vooral de 20e eeuw.
Archiefonderzoek (Simon Zuurbier)
Meerdere keren per week werd door twee of drie leden van de werkgroep een bezoek gebracht aan de archieven. In de meeste gevallen betrof dit het Regionaal Archief te Alkmaar, waar de Castricumse archieven worden bewaard. Het werk in het archief Alkmaar betreft vooral het digitaal invoeren van de gegevens uit de oud-rechterlijke archieven van Castricum uit de periode van voor 1811, het maken van een index op de Castricumse bevolkingsregisters en het opsporen van gegevens betreffende de geschiedenis en stamboom van Castricumse families, dan wel betreffende onderwerpen die in het jaarboek worden gepubliceerd. Er is in het afgelopen jaar flinke vooruitgang geboekt met de oudste en zeer moeilijk te ontcijferen transportregisters uit het oud-rechterlijk archief. Ook werd een begin gemaakt met de index over de periode 1900-1910 van het bevolkingsregister. Het zwaartepunt van het familieonderzoek lag bij de stamboom van de familie Hogenstijn.
Public relations (Hans Boot)
Elke maand werd er een persbericht in de kranten geplaatst in verband met de tentoonstellingen op de eerste zondag van de maand. De lokale radio- en tv-zender werd hiervan tevens in kennis gesteld. Eveneens verschenen er in diverse kranten berichten over andere activiteiten en werden oproepen gedaan voor het inzenden van foto’s en gegevens over een bepaald onderwerp.
Dit jaar werd besloten de website drastisch te vernieuwen. Dat resulteerde in een opgefriste vormgeving en de mogelijkheid voor de bezoekers om via een beeldbank en boekenbank inzage te krijgen in foto’s en literatuur die de werkgroep in haar bezit heeft. Tevens werden de meeste teksten van de oude site herschreven of nieuwe toegevoegd.
Taakgroep educatie en tentoonstellingen
Educatie (Cor Smit)
In het afgelopen jaar werd slechts één school in De Duynkant ontvangen. Daarnaast heeft een groep geïnteresseerde jongeren een presentatie gekregen over archeologie.
Tentoonstellingen (Cor Smit)
De tijdelijke tentoonstellingen in combinatie met de open dagen trokken in 2011 circa 2.350 bezoekers.
Het thema in januari en februari was het 33e Jaarboek met de onderwerpen ‘Het verdwenen dorpje de Duinkant’ en ‘De Castricumse gymnastiekverenigingen’.
Zeer groot was de belangstelling voor de tentoonstelling over ‘De Klompenbuurt’. Maar liefst 415 bezoekers bekeken op zondag 6 maart deze expositie, die ook in de maanden april en mei was te bezichtigen.
In juni en juli waren de ingezonden foto’s te zien van ‘Beleef Castricum’, een samenwerkingsproject van de historische verenigingen uit Akersloot, Castricum en Limmen. Ook tijdens de opening van het nieuwe gemeentehuis in september waren alle foto’s uit de drie woonkernen daar te zien. Aan Beleef Castricum was een fotowedstrijd verbonden, waarvan de prijzen in oktober aan de drie winnaars werden uitgereikt. De eenmalige tentoonstelling ‘Kroostrijke gezinnen’ in oktober trok zoveel belangstelling, dat werd besloten deze in 2012 te herhalen.
Gedurende de maanden november en december kwamen de onderwerpen Amateurtuindersvereniging Castricum, burgemeester Lommen en de bakkers uit het 34ste Jaarboek aan bod.
Naast deze exposities verzorgde de werkgroep in maart en april nog een fototentoonstelling over venters in de bibliotheek van Castricum.
Tijdens de open monumentendagen in september heeft de werkgroep meegewerkt aan de organisatie van dit weekend, waaronder de opening en een tentoonstelling over Café De Landbouw (nu De Bakkerij).
Tevens zijn drie fotopanelen over het leven van Kapitein Rommel gemaakt naar aanleiding van de plaatsing van een replica van het tuinhuis in de gelijknamige tuin.
Bestuur, leden en donateurs
Op 31 december 2011 was het bestuur als volgt samengesteld:
- Frans Duffhues, voorzitter;
- Albert Lourens, secretaris;
- Gerard Veldt, penningmeester;
- Hans Boot, lid;
- Peter Levi, lid;
- Cor Smit, lid.
Aan de werkavonden in De Duynkant en andere activiteiten werd door circa dertig werkende leden deelgenomen. Op 31 december bedroeg het aantal donateurs ongeveer 1.200. Aan onze leden en donateurs komt veel dank toe voor hun inzet en hun bijdrage aan de Stichting Werkgroep Oud- Castricum in het afgelopen jaar.
Hans Boot
