Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder toestemming van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum.
Jaarboek 21, pagina 61
Jaarverslag 1997
Het jaar werd geopend op 4 januari met een fototentoonstelling van de Werkgroep Oud-Castricum bij de nieuwjaarsreceptie van het Gemeentebestuur van Castricum. Twee leden van de werkgroep hebben in overleg met de Gemeente Castricum nieuwsfoto’s over Castricum geselecteerd en een presentatie gemaakt van deze selectie, aangevuld met archieffoto’s van de werkgroep. De presentatie kreeg veel belangstelling.
Op 14 april ontving de werkgroep in de werkruimte ‘De Duynkant’ een groep vertegenwoordigers van de werkgroep Oud-Balatonfüred. Met name Lydia Nemeth en Jozef Palfi zijn bekenden voor de leden van de werkgroep geworden en de vriendschapsbanden zijn weer versterkt.
De werkende leden van de werkgroep gingen op 14 juni gezamenlijk op excursie, dit keer in Dordrecht met onder andere een bezoek aan de Grote Kerk, het Dordts museum en een stadswandeling; een zeer geslaagde dag met culturele en oudheidkundige aspecten die de leden van de werkgroep zeer aanspraken.
Tijdens de landelijke Open Monumentendag op 13 september was er ook open huis in de werkruimte ‘De Duynkant’: een prima gelegenheid voor belangstellende Castricummers om eens een kijkje achter de schermen te nemen. De werkgroep verzorgde op deze dag ook een fototentoonstelling over het onderwijs in de oude school aan de Van Oldenbarneveldweg te Bakkum.
De provinciale Stichting Regionale Geschiedbeoefening organiseerde eind september een historische markt in de Grote Kerk te Alkmaar, waaraan vele historische verenigingen uit Noord-Holland deelnamen. Ook de werkgroep Oud-Castricum gaf acte de présence met een aardig gevulde stand waarin vooral de laatste opgraving in de Oosterbuurt veel aandacht kreeg.
Het 20e jaarboekje werd gepresenteerd op 23 oktober. De werkende leden en hun partners waren bijna voltallig aanwezig bij deze feestelijke gebeurtenis in restaurant ‘De Heerlijkhyd’. Niek Kaan lichtte zijn hoofdartikel over de melkfabriek ‘De Holland’ toe, waarna enkele oud-medewerkers van de melkfabriek een exemplaar van het 20e boekje kregen uitgereikt.
Eén van de meest boeiende donateursavonden uit haar historie had de werkgroep op 20 november. De opkomst van donateurs en belangstellenden op deze avond was bijzonder groot en de lezing van Hans van Weenen over Kronenburg en de nieuwste vondsten en inzichten kreeg veel waardering van alle aanwezigen.
Gedeputeerde van Noord-Holland, mevrouw Van Diepen, opende op 19 december in PWN- bezoekerscentrum de tentoonstelling ‘Begraven Dorp’ over de archeologische opgravingen in de Oosterbuurt. De werkgroep verzorgde de catalogus voor deze tentoonstelling. Ter gelegenheid van deze opening heeft mevrouw Van Diepen namens het provinciebestuur toegezegd dat er alles aan gedaan zal worden om het gebied Kronenburg een beschermde status te geven.
De zes werkgroepen
In de werkruimte ‘De Duynkant’ vergaderen de werkende leden van de werkgroep regelmatig en hier vinden ook voor een deel de activiteiten van de verschillende werkgroepen plaats. Door de vele activiteiten en de grote deelname daaraan, werd de behoefte aan een ruimer onderkomen steeds duidelijker merkbaar. Het bestuur van de werkgroep is daarom begonnen een concrete invulling voor een grotere werkruimte voor te bereiden.
Werkgroep archeologie:
In voorgaande jaren werden archeologische activiteiten vooral ontplooid tijdens graafwerkzaamheden ten behoeve van wegenbouw, vijveraanleg en woningbouw, ook wel genoemd: volgend onderzoek. Aansluitend op het archeologisch monumentenbeleid van de provincie Noord-Holland werd begin 1997 besloten om meer te gaan doen aan archeologisch vooronderzoek binnen het bebouwingsgebied van Castricum. Van het buitengebied werd een aantal jaren geleden door de Stichting Regionaal Archeologisch Archivering Project (RAAP) al een archeologische inventarisatie gemaakt.
Het provinciaal beleid richt zich in beginsel op behoud van archeologisch waardevolle gebieden en als dat niet mogelijk is, op archeologisch vooronderzoek ruim voor aanvang van noodzakelijke grondwerkzaamheden.
Voor het kunnen uitvoeren van een archeologische inventarisatie binnen Castricum moeten contacten gelegd en onderhouden worden met de gemeente, grondeigenaren, aannemers en de provinciaal archeoloog. Met een boorprogramma en een goede registratie hopen we een bijdrage te kunnen leveren aan het archeologisch beleid van de provincie.
Op 2 april hebben een achttal leden van de werkgroep deelgenomen aan een booronderzoek op een braakliggend terrein tussen de spoorlijn en de nieuwbouw aan de Gesina Veldtstraat. Er werden geen sporen van vroegere bewoning waargenomen. Onder de bouwvoor bevond zich een pakket wadzand met zeeschelpjes, op iets grotere diepte bevond zich blauwzand, lichtelijk vermengd met klei.
Met toestemming van grondeigenaar Duin hebben enkele leden van de werkgroep op 9 april aan de Provinciale weg tussen Bakkum en Limmen een omgeploegd en opnieuw ingezaaid weiland belopen. Het perceel ligt op enige afstand achter de boerderij, direct grenzend aan de oostkant van de spoorlijn. Er werden geen sporen van vroegere bewoning aangetroffen. Een opgedroogde drijfmestfilm op het land bemoeilijkte de waarnemingen.
In mei hebben leden van de werkgroep deelgenomen aan een jaagpad wandeling door de Egmondermeer. Onder leiding van de heer De Zwart werden de jaagpaden gevolgd langs de Hoever- en de Bindervaart, vaarwegen die onlosmakelijk met de geschiedenis van het slot op de Hoef en de abdij van Egmond zijn verbonden. Eind mei maakte de archeologische werkgroep een fietstocht langs mogelijk archeologisch interessante gebieden rond Castricum. De bedoeling was om een voorstelling te krijgen van deze, steeds weer in gesprekken genoemde locaties en zo met elkaar prioriteiten te stellen in verband met toekomstige archeologische verkenningen.
In augustus werd op de locatie van het voormalige politiebureau aan de Brink een booronderzoek verricht.De bovengrond was ernstig verstoord; hieronder bevond zich wadzand. Opvallend was dat bij verschillende boringen veel schelpen in de bovenlaag van de wadzandlaag voorkwamen. Sporen van vroegere bewoning werden niet aangetroffen.
Op maandag 4 augustus werd de boerderij van Piet Dam aan de Doodweg door brand getroffen. In november heeft de werkgroep op deze plaats een archeologische verkenning uitgevoerd. Er werden drie waterputten blootgelegd; twee inpandige welwaterputten en een uitpandige regenwaterput. Wegens het ontbreken van bronbemaling konden de dicht gestorte putten niet geheel leeggehaald worden. Uit de put inhouden kwamen geen bijzondere vondsten tevoorschijn. Een klein deel van de boerderijplaats werd machinaal uitgegraven en af gevlakt. Tijdens het schaafwerk werd een vierkante insteek zichtbaar. De vulling bestond uit een vettige lichtbruine massa met houtskool,
Jaarboek 21, pagina 62
wat botmateriaal en twee kleine zeventiende-eeuwse pijpenkopjes. Tijdens het graafwerk kwamen geen sporen van bewoning uit de Romeinse tijd of de middeleeuwen aan het licht. Wel werden er enkele losse brokstukken van zogenaamde kloostermoppen gevonden. Het is goed mogelijk dat deze stenen van het rond 1575 verwoeste kasteel Kronenburg naar hier zijn aangevoerd.
Ter gelegenheid van de tentoonstelling ‘Begraven Dorp’ van december 1997 tot maart 1998 in het bezoekerscentrum van de PWN ‘De Hoep’, heeft de werkgroep een brochure over de opgraving in de Oosterbuurt uitgebracht. Deze opgraving werd in 1995/1996 uitgevoerd door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort.
Werkgroep inventarisaties:
Het invoeren van allerlei gegevens in de computer, waaronder een nieuwe versie van het boekenbestand, kreeg dit jaar een vervolg. Verder is een start gemaakt met het opnemen van berichten uit oude kranten en is het werk voortgezet aan het invoeren van verschillende oude akten en andere archiefgegevens. Vele ansichtkaarten en foto’s zijn in de computer ingescand. Er zijn reeds veel gegevens over Castricum uit de archieven van Alkmaar en Haarlem in de computer opgenomen en het beleid van het bestuur van de werkgroep is erop gericht hier zo veel als mogelijk mee door te gaan.
Werkgroep jaarboekje en archiefonderzoek:
Er is bijzonder veel werk verzet voor de artikelen in het jaarboekje. Een groot aantal leden is intensief betrokken bij het schrijven en redigeren van het jaarboekje. Op dinsdagavonden en ook wel op zaterdagochtend, bezochten enkele leden verschillende archieven in de regio. Vooral het regionaal archief Alkmaar werd intensief bezocht. De dinsdagavondploeg is het afgelopen jaar versterkt en bracht veel bruikbaar materiaal voor het jaarboekje aan het licht. In samenwerking met de werkgroep inventarisaties wordt al het gevonden materiaal goed beschreven en ook voor anderen toegankelijk gemaakt.
Werkgroep financiën:
Door de aanwas van donateurs, de verkoop van het jaarboekje en het nieuwe fotoboek is 1997 financieel een positief jaar geweest.
Loek Zonneveld achter de tafel tijden eens dia avond van Oud Castricum.. Collectie Stuifbergen. Toegevoegd.
Fotowerkgroep:
De fotowerkgroep is dit jaar weer zeer actief geweest met de verschillende presentaties, de uitgifte van een kaartspel met foto’s van oud en nieuw Castricum en het beschikbaar stellen van foto’s voor allerlei publicitaire doeleinden. Het rubriceren en toegankelijk maken van het foto-archief is zeer ver gevorderd, waarbij het inscannen van de foto’s een grote steun is. Ook op andere manieren is aan de weg getimmerd, zoals met enkele diapresentaties van jaap Stuifbergen en Loek Zonneveld. Ook beleefde het fotoboek Castricum en Bakkum in vervlogen jaren dat eind 1996 was uitgebracht en al snel was uitverkocht, een kleine herdruk.
Public relations:
De Stichting Werkgroep Oud Castricum heeft afgelopen jaar vele malen in de krant gestaan door eerder genoemde activiteiten en publicaties, en ook door de rubrieken Oud en Nieuw. Verder is er met een ‘direct mailing’ aandacht besteed aan een straat naam Henri Dunant voor de bewoners van die straat.
Uitbreiding collectie
De collectie is met meerdere kleine schenkingen uitgebreid; de belangrijkste aanwinst hebben we aangekocht: het is een geweer uit de periode van de Slag bij Castricum.
Samenwerkingsverbanden
Door de werkgroep is gedurende het afgelopen jaar in verschillende plaatselijke en regionale verbanden samengewerkt of er is in bepaalde gevallen door de werkgroep hulp toegezegd. Het betreft de volgende samenwerkingen:
- Medewerking aan het inrichten van een tentoonstelling in de oude Pancratiuskerk t.b.v. de opgerichte Stichting ‘Castricums Monument Ons een Zorg’.
- Deelname in de werkgroep ‘Herdenking 1799’.
- Deelname in de werkgroep ‘Standbeeld Slag bij Castricum’.
- Deelname aan en voorzitterschap van ‘Regionaaloverleg historische verenigingen Midden- en Noord-Kennemerland’.
- Deelname organisatie Open Monumentendag.
Bestuur, leden en donateurs:
Op 31 december 1997 was het bestuur als volgt samengesteld:
- S.P.A. Zuurbier, voorzitter
- W .A.M. Steeman, secretaris
- M.G.J. Schiermann, penningmeester
- mevrouw T. Sminia, lid
- H.M. Vermanen, lid
- L. Zonneveld, lid
Aan de werkavonden in de werkruimte ‘De Duynkant’ en andere activiteiten van de werkgroep werd door een dertigtal werkende leden deelgenomen. Het aantal donateurs bedroeg op 31 december 1997 1.194. Ten opzichte van 1996 is dat een toename van 60. Het aantal werkende leden en donateurs samen bedraagt 1.224.
Aan alle werkende leden komt veel dank en eer toe voor de enorme inzet en de vele bijdragen aan het werk van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum in het afgelopen jaar.
W.A.M. Steeman
