Jaarboek 32, pagina 104
Castricum – Honderd jaar geleden 1908
Met het in aanbouw zijnde ziekenhuis Duin en Bosch komen ook nieuwe technische ontwikkelingen voor de gemeente binnen bereik. Zo ziet de gemeenteraad eventueel een mogelijkheid om de straatverlichting aan te sluiten op de elektrische centrale van Duin en Bosch en zou een telefoonverbinding met de gemeente gemakkelijker kunnen worden gerealiseerd. Ook het ontwerp van een stoomtramverbinding met de Egmonden staat volop ter discussie en dit jaar zijn er voorstellen bij het gemeentebestuur ingediend om een gasfabriek te mogen bouwen en exploiteren.
De belangrijkste gebeurtenissen in Castricum van honderd jaar geleden zijn opgespoord met behulp van de gemeenteraadsnotulen, de inkomende en uitgaande stukken van de gemeente Castricum, de provinciale bladen, de burgerlijke stand registers enzovoorts. Het zijn veelal geen zwaarwichtige zaken, maar ze geven een beeld van de sfeer van die tijd.
1 januari 1908
Het gemeentebestuur bestaat op 1 januari 1908 uit burgemeester Johannes Mooij, de wethouders Jacob Pzn. Kuijs en Cornelis Spaansen. De raadsleden zijn Jan Schuijt, Jan Twisk, Joseph Goes, Johan Hogenstijn en Pieter Duijn. De gemeenteontvanger is Bernardus Res.
Op 1 januari 1908 telt Castricum 2.460 inwoners. Dit aantal is op 31 december in datzelfde jaar toegenomen tot 2.486. In het jaar 1908 worden in Castricum 105 kinderen geboren; er worden 23 huwelijken gesloten en er overlijden 47 personen. Door dit geboorteoverschot van 58 en doordat er 32 personen minder in Castricum komen wonen (164) dan er zijn vertrokken naar elders (196), neemt het inwonertal met slechts 26 personen toe.
Op 1 januari 1908 is de 50-jarige Anna Louter door de stoomtram overreden en een dag later overleden.
22 januari 1908
Tegen de vastgestelde verordening op de invordering van het schoolgeld heeft de minister van Binnenlandse Zaken via Gedeputeerde Staten bezwaar gemaakt. Het betreft met name het feit dat kinderen van de school worden verwijderd als het schoolgeld niet is betaald.
In verband met meerdere vacatures op de openbare lagere school is er een verhoging voorgesteld van het salaris van het onderwijzend personeel. Het jaarsalaris is afhankelijk van het aantal dienstjaren en zou gaan bedragen:
- dienstjaren minder dan 5: jaarsalaris onderwijzers 600 gulden
jaarsalaris hoofd der school 950 gulden - dienstjaren 5-10 jaar: jaarsalaris onderwijzers 650 gulden
jaarsalaris hoofd der school 1.000 gulden - dienstjaren 10-15 jaar: jaarsalaris onderwijzers 725 gulden
jaarsalaris hoofd der school 1.050 gulden - dienstjaren 15-20 jaar: jaarsalaris onderwijzers 800 gulden
jaarsalaris hoofd der school 1.100 gulden - dienstjaren 20 jaar en langer: jaarsalaris onderwijzers 875 gulden
jaarsalaris hoofd der school 1.150 gulden
Op 27 mei wordt de verordening op de jaarwedden van onderwijzers vastgesteld; de verhogingen gaan met terugwerkende kracht in vanaf 1 januari 1908.
8 april 1908
Enige ingezetenen hebben aan het gemeentebestuur gevraagd om de aanleg van een telefoonverbinding voor Castricum te bevorderen. Door Burgemeester en Wethouders (B&W) zal worden onderzocht in hoeverre aan dit verzoek kan worden tegemoet gekomen. Raadslid Goes stelt voor om te wachten tot het Gesticht Duin en Bosch in gebruik zal zijn en dat er dan een mogelijke aansluiting plaats heeft.
6 mei 1908
Vrouw Orij, wonende op Bakkum, heeft om steun aan de koningin gevraagd. Het heeft hare majesteit behaagd om een bedrag van 20 gulden te doen toekomen aan Vrouw Orij en hare kinderen. (Haar man Gerbrand Orij was na een ongeluk met de paardentram op het bouwterrein van Duin en Bosch op 15 oktober 1907 overleden).
4 juli 1908
De heren van het Comité tot aanleg van een stoomtramverbinding Egmond-Castricum hebben het college van B&W uitgenodigd. Het college heeft bericht niet ter vergadering te zullen komen. Dit was aanleiding tot langdurige discussies in de gemeenteraad. De hoofdzaak was het verzoek van het Comité om een bedrag van 300 gulden als bijdrage in de kosten van een ontwerpplan. Hiertoe kan het gemeentebestuur maar niet overgaan. Raadslid Duijn meldt dat er nu met een lijst in het dorp wordt rondgegaan om tot het verlangde bedrag te komen.
7 augustus 1908
De firma Carl Franke uit Bremen doet een aanbeveling voor de bouw en installatie van een steenkolengasfabriek, inclusief directeurswoning, buizennet, lantaarns en huisaansluitingen met gasmeters. De exploitatie zou dan minimaal voor de eerste vijf jaar aan deze firma worden verpacht.
Jaarboek 32, pagina 105
1 september 1908
Wethouder Cornelis Spaansen is herkozen. Op de brief van het gemeentebestuur van 26 mei 1905 over de mogelijkheid om de straatverlichting te gelegener tijd aan te sluiten op Duin en Bosch is geantwoord dat de elektrische centrale in het Provinciaal Krankzinnigengesticht Duin en Bosch niet beschikbaar kan worden gesteld voor de straatverlichting van deze gemeente.
13 oktober 1908
Het gemeentebestuur acht het wenselijk dat het bestellen van de bestelgoederen vanaf het station naar behoren plaats vindt. Met ingang van 1 november 1908 wordt Jacobus Lute benoemd tot besteller der bestelgoederen van het station der Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij in deze gemeente. Jacobus Lute moet zich houden aan de daarvoor vast te stellen instructie. Zo mag hij een bedrag van 5 tot 10 cent heffen bij goederen variërend van 1 tot 10 kg.
14 oktober 1908
De gemeenteraad heeft een besluit genomen tot het bouwen van een woning voor de benoemde rijksveldwachter te Bakkum.
De heer A.D. de Zwart, veldwachter te Bloemendaal, is op 19 september 1908 aangesteld te Castricum en rijksveldwachter P. Koelewijn is verplaatst van Castricum naar Bakkum. Tevens wordt er een arrestantenlokaal gebouwd.
Op 19 december 1908 heeft de aanbesteding plaats. Voor beide gebouwen is C. de Groot met 2.642 gulden de laagste inschrijver; voor elk gebouw afzonderlijk is dat Res voor de woning met 1.978 gulden en De Nijs voor het arrestantenlokaal met 605 gulden. Beide laagste inschrijvers wordt de bouw gegund.
Een grote partij van 12.000 straatklinkers is opgekocht door de gemeente à 14,25 gulden per 1.000 voor de aanleg van een paardenpad voor Bakkum en voor de Heemstederweg.
25 oktober 1908
Al vanaf 1899 worden op verzoek van de burgemeester voor dienstplichtigen lokale oefeningen gegeven met het doel de volksweerbaarheid te versterken. De eerste luitenant, die is belast met de leiding van het voorbereidend militair onderricht te Castricum, verzoekt nu de burgemeester maatregelen te nemen tegen de overlast van baldadige jongeren: “Ik heb de eer U weledelachtbare mede te delen dat bij het Voorbereidend Militair Onderricht in Uwe gemeente hetwelk tot 1 februari aanstaande elke maandag en vrijdag van 6.30 tot 830 uur namiddags plaats heeft in de doorrijstal van J.B. Koopman zeer veel overlast wordt ondervonden van jongens die allerlei baldadigheden plegen. Zo werd er vrijdag 23 okt. laatstleden gedurende de oefening, waarbij ik aanwezig was, herhaaldelijk tegen de deuren van het oefeningslokaal geschopt, met stenen tegen de deuren geworpen, door gaten in die deuren gespuwd en stukken pijp met brandende tabak naar binnen geworpen, was de uitgangsdeur met een touw vastgebonden, enzovoorts. Van politietoezicht was niets te bemerken. Ik heb de eer U weledelachtbare dringend te verzoeken dusdanige maatregelen te nemen, dat in den vervolge bovengenoemd onderricht niet meer door dergelijke eigenlijke baldadigheden wordt bemoeilijkt.”
19 november 1908
Het toekennen van een subsidie van 300 gulden tot dekking van de kosten van het ontwerpen van een baan voor de aanleg van de stoomtram Egmond-Castricum wordt door de gemeenteraad met 5 tegen 2 stemmen verworpen.
De heer J.C. van Leeuwen te Hilversum vraagt aan de gemeenteraad concessie voor de bouw en exploitatie van een gasfabriek: ”Dat, naar hij met bescheidenheid vermeent, met het oog op den vooruitgang en de uitbreiding der gemeente Castricum eene gasfabriek aldaar, alleszins reden van bestaan zou hebben.” Het gemeentebestuur besluit in contact te treden met de heer Van Leeuwen.
Opnieuw is de aanleg van een telefoonverbinding met Castricum in de gemeenteraad aan de orde. Het gemeentebestuur wil een dergelijke verbinding bevorderen. De burgemeester zou zich hierover eerst willen onderhouden met de directeur van het postkantoor te Beverwijk en zich ter voorbereiding hierop contact willen opnemen met de heer J. Res, brievengaarder alhier.
23 december 1908
Volgens een opgave van de brievengaarder J. Res zou de aanleg van de telefoonverbinding 200 plus of min 50 gulden bedragen. Deze kosten worden te hoog geacht. Ook J.B. Koopman, eigenaar van ‘De Rustende Jager’, zou een telefoonverbinding willen hebben.
De heer Van Leeuwen heeft zijn voorwaarden bekend gemaakt tot het verkrijgen van concessie voor de bouw van een gasfabriek. Op voorstel van raadslid Goes wordt goedgevonden dit punt aan te houden tot nadere overweging en onderzoek. Een maand later wordt vervolgens besloten om deskundigen te raadplegen.
31 december 1908
De gemeenterekening over het jaar 1908 telt aan ontvangsten 22.761 gulden en aan uitgaven 22.918 gulden, zodat er een nadelig saldo is van 157 gulden.
Simon Zuurbier
