Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder toestemming van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum.
Jaarboek 44, pagina 109
Castricum en Bakkum 1920, de gebeurtenissen
In het jaar 1920 is de organisatie van de brandweer aangepakt. Een motorbrandspuit wordt aangeschaft en een aantal dorpsbewoners wordt benoemd voor een functie bij de motorbrandspuit of de handbrandspuit.
Het gemeentebestuur start een project om de verbindingsweg Castricum – Egmond-Binnen – Bergen te verbeteren.
De komst van de rooms-katholieke lagere school heeft grote consequenties voor de openbare lagere school in Bakkum en in Castricum door de sterke teruggang van het aantal leerlingen. Voorbereidingen zijn gestart om beide scholen te vervangen door een meer centraal gelegen school.
De gebeurtenissen in Castricum van honderd jaar geleden zijn vooral ontleend aan de gemeenteraadsnotulen, de inkomende en uitgaande stukken van de gemeente Castricum, dossiers in het gemeentearchief, de provinciale bladen, de registers van de burgerlijke stand, enzovoorts.
1 januari 1920
Het gemeentebestuur bestaat uit burgemeester Lommen, de wethouders Petrus Kuijs en Cornelis Spaansen en de raadsleden Gerrit Kuijs, Geert Middelveld, Hendrik Schipper, Jacob Schuijt en Henderik Zandbergen. Klaas van Lunen is de gemeentesecretaris en Bernardus Res de gemeente-ontvanger.
Op 1 januari 1920 telt Castricum 4.418 inwoners. Dit aantal is op 31 december toegenomen tot 4.503. In het jaar 1920 vestigen zich in onze gemeente 567 personen, terwijl er 468 naar elders vertrekken. Er worden in dit jaar 117 kinderen geboren, er overlijden 131 inwoners en er worden 26 huwelijken gesloten.
In het Provinciaal Ziekenhuis Duin en Bosch zijn op 1 januari 753 patiënten aanwezig en dat aantal is op 31 december afgenomen tot 745.
Kiesgerechtigden: Castricum heeft 2.322 personen die de leeftijd van 25 jaar hebben bereikt. Volgens een opgave in mei 1920 is het aantal kiezers: 1.640 voor de Tweede Kamer, 1.610 voor Provinciale Staten en 1.591 voor de Gemeenteraad.
Op medisch gebied is er volgens een opgave per 1 januari 1920 binnen de gemeente werkzaam: als gemeentegeneesheer, verloskundige dokter Y. Schoonhoff, als vroedvrouw mejuffrouw J.J. Vahl, als apotheker mejuffrouw M.A. van der Vegte en verder zes geneesheren op Duin en Bosch.
7 januari 1920
De twee openbare lagere scholen staan in Castricum op de hoek van de Schoolstraat en in Bakkum aan de Van Oldenbarneveldweg. Onderzoek naar de mogelijkheid om beide scholen op te heffen en te vervangen door één school is gestart. De afstand tot de nieuwe openbare school moet voor de leerlingen nog goed af te leggen zijn. Bovendien worden veel leerlingen verwacht van personeel van Duin en Bosch. Als plaats wordt gedacht aan de Bakkummerstraat nabij de Vinkebaan.
15 januari 1920
Het gemeentebestuur van Castricum heeft het initiatief genomen om de verbindingsweg Castricum – Egmond-Binnen – Bergen sterk te verbeteren door onder andere de weg te verbreden en scherpe bochten eruit te halen. De weg verkeert in een onhoudbare toestand.
Er is overleg met de hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat. Aan de gemeenteraad van Castricum wordt een voorlopig krediet van 250 gulden gevraagd om plannen en tekeningen te laten vervaardigen. Een verzoek wordt gericht aan de gemeenten Egmond-Binnen en Bergen als medebelanghebbend om hieraan financieel bij te dragen. Dat zal later dit jaar gaan gebeuren.
D.R. de Jong te Castricum krijgt voor 1.600 gulden de opdracht tot het maken van plan en tekening voor aanleg van de weg.
17 januari 1920
Verzoek van notaris Heenk om zijn notarisstandplaats te verplaatsen van Uitgeest naar Castricum. De regering is het er mee eens. Vervolgens blijkt dat Heenk in Uitgeest zijn eigen woning niet kan verkopen en ook geen geschikte woning in Castricum kan vinden. Hij wil daarom zijn verzoek weer laten vervallen. Het gemeentebestuur van Castricum wil echter een notarisplaats in Castricum en komt hier tegen in opstand.
Pas in april 1921 wordt notaris Heenk in Castricum zelf actief. Vanaf maart 1923 wordt hij namens Heenk waargenomen door kandidaat-notaris Stuyt (1880), tot die vanaf oktober 1924 hier als enige notaris zijn eigen standplaats heeft.
29 januari 1920
Willem Wulp (1883) is benoemd tot straatmaker-werkman voor de gemeente.
Jan Dirk Korver (1895) uit Boskoop is benoemd tot fitter-stoker-werkman aan het gemeentegasbedrijf.
Aanpassing van de politieverordening dat de maximumsnelheid in de kom van het dorp van 10 op 20 kilometer per uur wordt gebracht.
Jaarboek 44, pagina 110
Door de gemeenteraad van Schagen wordt een wijziging van de gemeentewet voorgesteld om de burgemeester te benoemen door Hare Majesteit (H.M.) de Koningin uit een door de raad op te maken voordracht van drie personen. Zij vraagt andere gemeenten hen te steunen in hun voorstel. Dit onderwerp wordt uitvoerig besproken in de gemeenteraad.
Burgemeester Lommen is er fel tegen gekant. Hij maakt duidelijk aan welke eisen en kwaliteiten een burgemeester moet voldoen. Hij moet boven de partijen staan en onafhankelijk blijven van politieke stromingen. Lommen is een uitgesproken voorstander van benoeming door de Kroon. Hij zoekt nadrukkelijk de publiciteit over dit onderwerp en stuurt in gedrukte vorm zijn mening in een meerdere pagina’s tellend document naar de Nederlandse gemeenten.
Stranding eind december van een Duits schip, de lichter ‘Luzio’, op het strand van Castricum. Op 6 februari is gestart met het lossen van de lading.
20 februari 1920
De organisatie van de brandweer is aangepakt. De verordening op de brandweer is vastgesteld en omvat veertig artikelen.
Het gemeentebestuur heeft voor 2.500 gulden een in goede staat zijnde motorbrandspuit gekocht van de gemeente Zaandam.
Op 11 maart worden de benoemingen bekend gemaakt van de personen die een functie hebben bij de motorbrandspuit en handbrandspuit.
Bij de motorbrandspuit:
J. Tromp, Oosterbuurt, commandant.
B.J. Roemer, Rijksstraatweg, motormachinist.
J. Lute, Rijksstraatweg, motormachinist.
C. Stolk, Duinkant, motorassistent.
J. Houtenbos, Overtoom, pijpleider.
G. Kabel, Rijksstraatweg, pijpleider.
C.J. Peperkamp, Rijksstraatweg, slangenhouder.
Th. de Groot, Schoolstraat, slangenhouder.
G. de Nijs Jbzn., Overtoom, slangenhouder.
Bij de hand-brandspuit:
A.C. Borst, Bakkummerweg, brandweercommandant.
C. de Groot, Bakkummerweg, opperbrandmeester.
J. Hoebe, Bakkummerweg, brandmeester.
23 februari 1920
Benoemingen van onderwijzend personeel aan de openbare lagere school. De huidige personeelsleden hebben allen een tijdelijk contract. In 1917 zijn de vaste leerkrachten bij vertrek vervangen door tijdelijke krachten in verband met de bouw van bijzondere scholen. Daardoor is leegloop ontstaan bij de openbare school in Bakkum en Castricum. Om nu subsidie te krijgen moeten de tijdelijke aanstellingen worden omgezet in vaste aanstellingen.
De rooms-katholieke raadsfractie is tegenstander van het benoemen van onderwijzeressen vanwege het ontslag bij huwelijk. Zij onthouden zich in dat geval van stemming. Dat leidde in de vorige raadsvergadering tot het verlaten van de vergadering door drie raadsleden, waardoor het voorstel niet meer in stemming kon worden gebracht.
De burgemeester wil tegemoetkomen aan de wensen van de bewoners die ver van het gemeentehuis wonen en zal elke donderdag van 11 tot 13 uur te spreken zijn in het café van de heer C. Castricum te Bakkum (De Goede Verwachting).
6 maart 1920
De krant meldt dat bij het bestuur van de kiesvereniging het plan bestaat om, nu aan de vrouwen het kiesrecht is gegeven, de vrouwen in een vergadering bijeen te roepen en hun de betekenis van het vrouwenkiesrecht uiteen te zetten. Een spreekster zal daarvoor naar Castricum komen.
8 april 1920
Tot leden van het Burgerlijk Armbestuur zijn gekozen:
- mejuffrouw J.J. Vahl,
- mejuffrouw A. Louter-de Weijer,
- de heer Jb. de Nijs,
- B.A. Res,
- G. Kuijs,
- P. Korn,
- P. de Vries.
In het Burgerlijk Armenhuis (bejaardenhuis) worden acht bewoners verpleegd.
Jaarboek 44, pagina 111
22 april 1920
Opgave aan de inspecteur der directe belastingen te Alkmaar van de vergunninghouders voor de verkoop van sterke drank en de huurwaarde voor het bedrijf:
- A. van Benthem, 218,25 gulden, wijk A, nummer 31, Hoek Dorpsstraat-Burgemeester Mooijstraat.
- J.B. Koopman, 285 gulden, wijk A, nummer 72, De Rustende Jager.
- R. van Benthem, 236 gulden, wijk A, nummer 121, De Vriendschap
- P. Schotvanger, 162 gulden, wijk A, nummer 49, Burgemeester Mooijstraat (De Harmonie).
- K. de Vries, 75,20 gulden, wijk B, nummer 198, Beverwijkerstraatweg (Duinzicht).
- L.A. Burgering, 62 gulden, wijk C, nummer 356, Bakkummerstraat.
- W. Borst, 75 gulden, wijk E, nummer 473, nu (in 2021) Fase Fier.
- C. Castricum, 110 gulden, wijk E, nummer 449, Heereweg (De Goede Verwachting).
- C. Stuifbergen, 100,75 gulden, wijk A, nummer 29a, Dorpsstraat (De Landbouw).
- G. van Egmond, 87,50 gulden, wijk E, nummer 463, nu (in 2021) Heereweg nummer 12 (Café De Onderneming).
26 april 1920
Vergunning is verleend aan het Provinciaal Electriciteitsbedrijf in Noord-Holland (PEN) voor het bouwen van een transformatorhuisje op het kruispunt ‘Bakkummerweg en de weg naar ’t Noordeinde’ (Stetweg).
18 mei 1920
Raadsbesluit tot vaststelling van een verordening op heffing van belasting op het houden van honden (KB 28-10-1920).
11 juni 1920
Jacob Schuijt heeft bij schrijven van 31 mei ontslag genomen als lid van de gemeenteraad.
Tot nieuw raadslid wordt Petrus Twisk benoemd; hij wordt op 9 juli beëdigd en geïnstalleerd.
30 juli 1920
De vereniging ‘Castricum Vooruit‘ verzoekt de gemeente om een verordening vast te stellen, waarbij gedurende het zomerseizoen de bewoners verplicht zullen worden tweemaal per dag het weggedeelte voor hun woning te besproeien, alsmede de weg voor hun huis van vuiligheid te reinigen. Het verzoek wordt voor kennisgeving aangenomen.
Het bestuur van de bouwvereniging Goed Wonen verzoekt een verhoging van het bouwvoorschot voor de bouw van de tien woningen aan de Bakkummerstraat en tien woningen aan de Zeeweg; het verzoek wordt ingewilligd.
27 augustus 1920
In overleg met J.H.L. van Kortenhof, directeur van het gasbedrijf, komt er een einde aan zijn dienstverband. Met ingang van 1-12-1920 krijgt hij eervol ontslag.
A. de Wit uit Velseroord is verzocht om tijdelijk vanaf 1 september de leiding van het gasbedrijf over te nemen. Jac. van Hoeve, directeur van de gasfabriek te Visby in Zweden, wordt benoemd per 28 januari 1921.
Jaarboek 44, pagina 112
In de gemeenteraad is de vraag binnengekomen of het instandhouden van de gasfabriek al of niet in strijd is met het algemeen gemeentebelang, omdat het bedrijf jaarlijks een aanzienlijk tekort oplevert.
Aan de directeur van de Gasfabriek in Harderwijk is op 28 augustus verzocht een onderzoek in te stellen. Het resultaat meldt drie overwegingen:
- uitbreiding van gasproductie door aansluiting van naburige gemeente;
- verkoop van gasfabriek;
- voortzetting van de exploitatie.
Voorstel van Burgemeester en Wethouders (B&W) om voor de tijd van een jaar ten behoeve van de malariabestrijding aan de afdeling Noord-Holland een bijdrage te verlenen van vijf cent per inwoner, waaronder ook de patiënten van Duin en Bosch. Uitvoerige discussies in de raad of de patiënten wel of niet moeten meetellen.
19 september 1920
Jan Res, tuinder, heeft zijn huis en tuin aan de westzijde van de Mient nabij het station. Hij maakt bezwaar tegen onteigening van een deel van zijn tuin voor de uitbreiding van het stationsemplacement, omdat er dan te weinig overblijft om zijn bedrijf te kunnen uitoefenen.
In het kader van de Hinderwet zijn verzoeken ontvangen van Castricumse ondernemers voor vergunning voor het plaatsen van een elektromotor in hun werkplaats, soms met schets van de opstelling en met opgave van het motorvermogen:
- J. Weel, timmerman, Bakkummerstraat;
- L.W.H. Coret, drukkerij aan de Korte Cieweg;
- C.J. Peperkamp, smederij aan de Dorpsstraat;
- Stoomzuivelfabriek de Holland, onder andere een karnkneder;
- Firma Balvers en Hopman, machinale houtbewerking, Vinkebaan;
- A.C. Borst, timmermanswerkplaats, Bakkummerstraat
- J. Vlaar, timmermanswerkplaats Bakkummerstraat.
12 oktober 1920
Onderwijzer H.A. Nijsen en hoofd van de Openbare Lagere School in Bakkum verzoekt eervol ontslag in verband met zijn benoeming tot onderwijzer in de te openen rooms-katholieke jongensschool alhier en wel met ingang van 1 december. Zijn verzoek wordt ingewilligd.
11 november 1920
De rooms-katholieke bewaarschool vraagt een subsidie van 1.500 gulden; deze wordt voor een bedrag van 1.250 gulden verleend.
17 december 1920
Johannes Bartholomeus Koopman (1881) verzoekt aan Burgemeester en Wethouders om hem als makelaar aan te stellen; zijn aanstelling wordt goedgekeurd.
24 december 1920
Opgave aan de Commissaris van de Koning dat voor Castricum een huurcommissie is ingesteld, waaronder tevens ressorteert de gemeente Limmen. Als voorzitter van deze commissie is gemeente-opzichter G. Slop benoemd.
Simon Zuurbier
