Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder toestemming van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum.
Jaarboek 40, pagina 78
Breedeweg, bewoners noordzijde
De Breedeweg is de belangrijkste weg in de Oosterbuurt en vormde vroeger de doorgaande weg van de Kerkbuurt naar Uitgeest. Rond 1950 stonden er aan de noordzijde van de Breedeweg vanaf de boerderij van Cor Poel negen huizen (even nummers). In dit artikel wordt aandacht besteed aan de recente geschiedenis van deze panden en de elkaar opvolgende bewoners.
Breedeweg 40: de boerderij van Cor Poel op de plaats van het zwembad
De 25-jarige Kees Poel (1870-1933), een boerenzoon uit Assendelft, pacht de boerderij en komt hier wonen in april 1895, enkele weken na zijn huwelijk met Geertje Velserboer. Hier worden hun acht kinderen geboren. Na Geertjes overlijden hertrouwt Kees in 1912 met de Castricumse Maartje Kuijs.
Kees is op maatschappelijk gebied actief als oprichter van de Boerenleenbank, lid van het rooms-katholieke parochiaal armenbestuur, als voorzitter van het polderbestuur en gemeenteraadslid van 1923 tot 1927. Zijn bijnaam Kees de Zwijger doet vermoeden dat hij in de raad niet zo vaak het woord gevoerd zal hebben. Hij koopt in 1919 boerderij Heemstede met 20 hectare land, die dan nog verpacht is aan de weduwe van Dirk Dijkman. Op deze boerderij gaat zijn zoon Cor Poel (1896- 1969) na zijn huwelijk met Maria Schermer in 1923 boeren.
De boerderij aan de Breedeweg 40 is vanaf 1885 in het bezit van de koopmansfamilie Laan uit Wormerveer. Deze familie besluit dit bezit in 1928 te verkopen. De openbare verkoping van de boerderij met ruim 25 hectaren land wordt gehouden in café De Vriendschap op 16 mei 1928. Het geheel wordt gekocht door Cor Poel, zoon van de toenmalige pachter Kees Poel.
Kees Poel gaat in 1931 wonen aan de Breedeweg 44. Inmiddels heeft zoon Cor de leiding in het bedrijf. In 1939 verhuist hij van de Kerkedijk op Heemstede naar de Breedeweg 40. Uit zijn huwelijk met Maria Schermer zijn vijf kinderen nog aan de Kerkedijk geboren; zij groeien aan de Breedeweg op.
In 1959 wordt de boerderij aangepast, opdat de jongste dochter Annie met haar aanstaande man Piet Bakker en veehouder op de boerderij kunnen inwonen. De oorspronkelijke slaapkamer wordt woonkamer en de naastgelegen bergruimte wordt keuken en slaapkamer.
Jaarboek 40, pagina 79
Voor de uitvoering van het uitbreidingsplan ‘In hoofdzaak Oost’ moeten de betreffende gronden door de gemeente worden verworven. Op 16 juli 1963 neemt de gemeenteraad het besluit om twee percelen weiland en aan de Breedeweg de boerenbehuizing, bestaande uit dubbele woning, stalling, berging en de bijbehorende bedrijfsgebouwen, erf en weiland te kopen.
De eigenaar Cor Poel was bereid deze percelen met een totale oppervlakte van bijna acht hectare te verkopen. Op 2 maart 1964 wordt de verkoop van de boerderij met het land bij de notaris gepasseerd. Cor Poel wordt pachter van zijn woning en zijn schoonzoon Piet Bakker van de boerderij en het land.
Er werd al jaren gediscussieerd over de bouw van een zwembad. In 1956 was daarvoor een comité ‘Stichting Zwembad Castricum’ opgericht. Uiteindelijk viel de beslissing om een zwembad te bouwen nabij de boerderij. In 1969 overlijdt Cor Poel. Er worden in dat jaar al voorbereidingen getroffen voor de bouw van het zwembad.
Op 9 juli 1970 neemt de raad het besluit om de pachtrechten af te kopen. Het land en de bedrijfsgebouwen zouden uiterlijk 15 november 1970 ter beschikking moeten komen van de gemeente.
Uiteindelijk blijkt het vertrek van de pachter aanzienlijk te worden vertraagd en wordt de woning pas in november 1972 gesloopt. Op die plaats komt het parkeerterrein. De rij lindebomen langs het voorhuis van de boerderij zijn als het centrum van het parkeerterrein gehandhaafd. Met de bouw van het zwembad is al eerder een begin gemaakt.
Het nieuwe zwembad gaat De Witte Brug heten, genoemd naar de ‘witte brug’ in de Uitgeesterweg. Dit bad brandt in 1987 af. Uitvoerige discussies over een nieuw zwembad volgen. Onder druk van actiegroepen wordt in 1989 besloten tot nieuwbouw op dezelfde locatie.
Breedeweg 44: de rentenierswoning van Kees Poel
Eind december 1930 heeft Kees Poel van zijn zoon Cor een stukje land aan de Breedeweg overgenomen van ongeveer 600 vierkante meter. Hierop laat hij een burgerwoning bouwen en gaat daar wonen. Lang heeft hij er niet van kunnen genieten, want op 18 mei 1933 overlijdt hij in dit huis, zijn vrouw Maartje Kuijs met dan zijn nog zeven kinderen nalatend.
Na het overlijden van Maartje Kuijs in 1944 worden haar bezittingen verdeeld onder de erfgenamen. Dit huis wordt toegedeeld aan de jongste zoon Siem (1907-1985). Siem was veehouder, gehuwd met Alie Duijn, dochter van Hendrik Duijn en ook geboren aan de Breedeweg. Het echtpaar krijgt vier kinderen, allen geboren in dit huis nummer 44.
In 1960 verkoopt Siem Poel het huis en de aangrenzende grond ter grootte van 545 vierkante meter aan het aannemersbedrijf G. de Nijs, gevestigd aan de Cieweg en bestaande uit de vennoten Maria Koot, weduwe van Gerardus de Nijs, en haar zoons Kees en Mats de Nijs. Kees trouwt in 1960 met Gré de Wit. Na een flinke verbouwing van het huis worden zij de nieuwe bewoners. Simon Poel gaat wonen aan de Breedeweg op nummer 58.
Na het overlijden van Maria Koot komen in 1962 het huis en de grond aan de Breedeweg in het bezit van Kees en Mats de Nijs. Kees blijft hier wonen. Op het terrein wordt in 1962 een loods gebouwd. Verder wordt het terrein voor de opslag van bouwmaterialen gebruikt en deels voor de hobby van Kees: het fokken van dwerggeitjes.
In 1975 verhuist Kees naar de Westerweg in Limmen en wordt het huis nog enkele jaren als kantoor gebruikt, tot
Jaarboek 40, pagina 80
het in 1982 wordt gekocht door de gemeente Castricum in het kader van het bestemmingsplan ’t Strengh. In die periode wordt het huis gekraakt. De gemeente besluit het pand te verkopen. De nieuwe eigenaars in 1982 worden Willem Heesterbeek en partner Cora Elbers. Met enige moeite lukt het om de krakers uit het huis te krijgen. Daarna kon een flinke verbouwing beginnen en het huis worden betrokken. Willem Heesterbeek (1952), manager projectbeheersing bij Rijkswaterstaat, is nog steeds de huidige bewoner.
Breedeweg 50: bouwbedrijf Tromp
Dirk Groen wordt in 1874 bij een openbare verkoping in De Rustende Jager eigenaar van dit huis aan de Breedeweg met erf en tuin. De vorige eigenaar Jacob Kazenbroot had hier een schildersbedrijf en was failliet gegaan. Dirk verhuurt het aan Jan Tromp, een 36-jarige timmerman uit Oude Niedorp. Jan, in 1869 gehuwd met Maria Castricum, overlijdt aan de Breedeweg in juni 1877.
Eigenaar Dirk Groen verkoopt zijn bezit aan de Breedeweg op 15 december 1877 aan Cornelis Tromp (1848-1925), timmerman en een tien jaar jongere broer van de overleden Jan Tromp. De verkoop wordt dan omschreven als een woonhuis met werkplaats, erf en tuin aan de Oosterbuurt met een oppervlakte van 1.110 vierkante meter.
Maria Castricum, weduwe van Jan Tromp, is nog winkelierster in de Oosterbuurt. Zij hertrouwt in 1881 met Jan Kuijl en gaat direct daarna in Heemskerk wonen.
Cornelis Tromp, geboren en getogen in Oude Niedorp, trouwt in juni 1877 met de 25-jarige Castricumse Trijntje van Duijn; zij wonen eerst in de Kerkbuurt en vrij kort daarna in het door hem gekochte pand aan de Breedeweg; hun oudste dochter Grietje wordt hier in januari 1879 geboren.
Jaarboek 40, pagina 81
In 1909 verkoopt Cornelis Tromp het perceel aan de Breedeweg onderhands aan zijn zoon Jan, eveneens timmerman in Castricum en gaat wonen aan de Dorpsstraat.
Jan Tromp (1880-1968) is timmerman-aannemer. Uit zijn huwelijk met Anna Maria Theissling worden twaalf kinderen geboren. Hiervan richten de zoons Cor en Bertus Tromp in 1949 ‘Firma Gebroeders Tromp’ op.
In 1953 komt Leo erbij en in 1956 stapt Bertus uit de firma. In 1958 is de firma Gebroeders Tromp opgeheven en wordt vervolgd als Bouwbedrijf Tromp BV.
Hun vader Jan Tromp verkoopt in 1953 aan de firma het woonhuis aan de Breedeweg 50 met bijbehorende timmerwerkplaats, de machine-loods en het erf, groot ongeveer 700 vierkante meter. Het resterende deel, groot 410 vierkante meter, blijft in zijn bezit; hierop staat het dubbele woonhuis Breedeweg 52 en 54.
Jan Tromp woont dan inmiddels aan de Torenstraat en zijn zoon Cor woont in het bedrijfspand aan de Breedeweg 50.
In 1981 koopt Jan Tromp, zoon van Leo, het woonhuis uit de firma en woont hier sindsdien met echtgenote Marjo Duin.
Na de verplaatsing van het bouwbedrijf naar de Heemstederweg in 2002 wordt het woonhuis flink vergroot en op de plaats van de houtopslag worden appartementen gebouwd.
Breedeweg 52 en 54: dubbel woonhuis
Jan Tromp bouwt naast zijn bedrijf op Breedeweg 50 in 1931 een dubbel woonhuis dat hij gaat verhuren.
In 1968 verkoopt zoon Theo namens zijn 87-jarige vader het dubbele woonhuis aan de firma Gebroeders Tromp met als firmanten Cor en Leo. In 1975 neemt Cor het aandeel van Leo over en is dan de enige eigenaar van het dubbele woonhuis. In 1977 verkoopt Cor nummer 54 aan dochter Wil Tromp en schoonzoon Cor Bosch.
Jaarboek 40, pagina 82
Breedeweg 52
De eerste bewoners van dit deel van het dubbele woonhuis zijn Dorus Lute (1900), fabrieksarbeider en echtgenote Anna Borst met hun enige zoon Jan. Zij hebben er ook langer dan een halve eeuw gewoond. Anna overlijdt in 1987. Dorus gaat in mei 1989 naar De Boogaert, waar hij enkele maanden later overlijdt.
In 1981 verkoopt Cor Tromp deze woning aan Annet Kuijs (1960), dan nog ongehuwd en wonend in Castricum. Zij blijft maar kort eigenaar, want in 1984 verkoopt zij het pand aan haar moeder Marie Bleijendaal (1919), wonend op Breedeweg 57 en gehuwd met Jaap Kuijs. Annet en haar moeder zullen niet in dit huis wonen, maar vanaf april 1981 woont hier Margriet Kuijs samen met Frans Riteco. Margriet (1957) is een zus van Annet, woont hier tot in 2002 en verhuist dan naar de overkant op Breedeweg 57, het huis van haar ouders. In maart van dat jaar heeft Marie Bleijendaal het pand Breedeweg 52 verkocht aan de nieuwe eigenaren Guus van Dijk (1972), restaurateur van antieke schoorsteenmantels en echtgenote Leonie Roders, die hier met hun vier dochters nog steeds wonen.
Breedeweg 54
In de andere helft van het dubbele woonhuis woont vanaf hun trouwen in 1936 Willem Kaandorp (1908), kaashandelaar en Narda Tromp, dochter van eigenaar Jan Tromp. Hier worden hun oudste drie kinderen geboren.
Als de familie Kaandorp in 1940 aan de Dorpsstraat gaat wonen, wordt het huis gehuurd door het eveneens dan pas getrouwde echtpaar Siem Kuiper (1913), brandstoffenhandelaar en Sophie Stuifbergen, dochter van ‘Kees de Koster’. Zij krijgen op de Breedeweg vijf kinderen, waarvan er twee hier tragisch op zeer jonge leeftijd overlijden. Zoontje Kees wordt op 5-jarige leeftijd overreden door een boerenwagen en dochtertje Ina verdrinkt op 2-jarige leeftijd in een beerput. Met de drie overgebleven kinderen gaat de familie Kuiper eind 1952 wonen op de Breedeweg 25.
Onmiddellijk na het vertrek van de familie Kuiper komt hier Niek Hollenberg (1925) wonen met echtgenote An Welp en hun twee kinderen. Niek had verschillende beroepen en komen we tegen als spoorwegarbeider, fabrieksarbeider, boerenknecht, oliestoker, sjouwerman en monteur bronbemaling.
Het gezin Hollenberg heeft bijna 14 jaar in het huis gewoond, waar nog drie kinderen worden geboren; in oktober 1966 vestigen zij zich op Schoutenbosch. Twee maanden later wordt Aad Kaandorp (1942) de volgende bewoner. Hij is een zoon van de eerste bewoner Willem Kaandorp en Narda Tromp. Aad is radiomonteur en elektricien en trouwt medio dat jaar met Ingrid van Schijndel; in april 1970 gaan zij wonen aan de Oude Haarlemmerweg.
Jaarboek 40, pagina 83
Ook de volgende bewoners zijn verwant aan de familie Tromp. Het huis wordt vanaf juni 1970 bewoond door Cor Bosch (1944) en Wil Tromp. Wil is een dochter van Cor Tromp en woonde daarvoor bij haar ouders op nummer 50. Wil woont nu nog steeds op nummer 54; haar man was technisch ambtenaar bij Nuon en is in 2012 overleden.
Breedeweg 56: woon- en winkelhuis
Het woonhuis op nummer 56 is in 1878 gebouwd en wordt vanaf 1884 bewoond door het echtpaar Arie Duijn en Neeltje Lute; zij wonen hier tot hun overlijden respectievelijk in 1913 en 1915.
Bij de boedelscheiding in 1916 gaat het huis en het land naar dochter Trijntje Duijn, gehuwd met Jan van Benthem. Dit echtpaar woont dan al in het huis. Jan van Benthem (1883-1968) is timmerman. In 1928 koopt hij een werkplaats en doorrijstal aan de Dorpsstraat (nummer 77). Voor deze uitbreiding van zijn bezit heeft hij een hypotheek opgenomen.
Jan komt in financiële problemen en onder andere het huis aan de Breedeweg wordt in 1935 eigendom van de hypotheekbank. De bank verhuurt het huis aan Hendrik Hoek die vanaf 1937 als bewoner te boek staat. Hendrik (Hein) Hoek (1892-1976) is geboren in De Rijp en komt in 1937 in Castricum wonen. Hij was in 1919 met de Castricumse Grietje Lute getrouwd; hun vijf kinderen waren in De Rijp geboren. Jansje Hoek, de zus van Hein, was in 1918 met Dirk Lute getrouwd en woonde aan de Doodweg in Castricum.
Hierdoor zal Hein zijn vrouw, een zus van Dirk Lute, ongetwijfeld hebben leren kennen en veel later hebben besloten om ook in Castricum te gaan wonen. Hein is fabrieksarbeider en heeft een tuin aan de Breedeweg, het kruidenierswinkeltje wordt door Grietje gerund.
De hypotheekbank verkoopt het woon- en winkelhuis in 1941 aan Jacobus J.C. Denkers, slager en wonend in Amsterdam; deze verkoopt zijn belegging in 1953 aan Hein Hoek, zijn huurder. Meteen laat Hein in dat jaar in de oostgevel een raamkozijn plaatsen. In 1975 gaat het echtpaar Hoek naar een verzorgingshuis in Oudorp, waar beiden kort daarna overlijden.
Jaarboek 40, pagina 84
In 1967 wordt dochter Rie Hoek (1920), religieuze, onderwijzeres en wonend in Eindhoven, eigenaar van het huis. Na de verhuizing van haar ouders verkoopt zij het in 1976 aan Sjaak Bohte, assistent-accountant, die hier met zijn echtgenote woont.
De nieuwe eigenaars en bewoners worden in 1978 Cees Hopman (1952) en echtgenote Edith Speekman, onderwijzeres. Cees is in die periode werkzaam als hoofd-huishoudelijke dienst bij het psychiatrisch ziekenhuis in Vogelenzang. Hij heeft dit buurtje op de Breedeweg als heel gemoedelijk ervaren: de mensen gaan heel goed met elkaar om. Cees en Edith verkopen het huis in april 1982 als hun woning aan de Lindenlaan wordt gebouwd.
De volgende bewoner wordt Bernadette Welkers (1954), fysiotherapeut, ongehuwd, die hier vijftien jaar tot haar vertrek naar Beverwijk heeft gewoond. Bij de verkoop in 1997 worden de fraaie betimmeringen van het oude snoepwinkeltje nog genoemd.
Nieuwe eigenaren worden Cornelis Jacob de Groot (1936), toen kinderarts/hoogleraar en echtgenote Laila Marië Buskop, bewegingswetenschapper en kinderfysiotherapeut. Zij wonen nog steeds in Amsterdam en gebruiken het huis als tweede woning.
Breedeweg 58: veehouderij
Hendrik Duijn (1858-1924) is bloemkweker en koopman in aardappelen; hij trouwt in 1885 met Maria Res; het echtpaar krijgt 13 kinderen. Hendrik koopt in 1892 het huis met een schuur, boet, erf en bijna een halve hectare land van zijn moeder Grietje Kuijs, de weduwe van Maarten Duijn.
In 1912 is er een gedwongen verkoping van huis en weiland op verzoek van zijn schuldeiser. Hendrik is vanaf 1907 weduwnaar met een groot aantal nog minderjarige kinderen. Hij had in 1894 geld geleend van kapelaan Meeus uit Castricum. Koper en nieuwe eigenaar in 1912 wordt Jaap, zoon van Hendrik.
Deze Jaap Duijn (1889-1986) is landbouwer en woont vanaf zijn huwelijk in 1927 met Maria Groen in Uitgeest. In het ouderlijk huis aan de Breedeweg wonen dan nog meerdere zusters en broers; de oudste Maarten is de hoofdbewoner. Van hen blijven er meerderen ongehuwd, met name Maarten, Marie, Trien en Henk. Maarten overlijdt in 1968 op 80-jarige leeftijd. Al veel eerder is Henk in 1930 overleden en Marie in 1954. Trien woont hier tot in juni 1974; een maand later overlijdt zij in Schagen.
De jongste zus Alie Duijn (1905-1999) trouwt in 1941 met Simon Poel (1907) en woont op Breedeweg 44. Na verkoop van dat huis in 1960 komen Simon Poel en Alie Duijn wonen op Breedeweg 58. Direct daaraan voorafgaande wordt het pand verbouwd om dubbele bewoning mogelijk te maken (aan de westzijde Maarten en Trien Duijn en aan de oostzijde Alie Duijn met haar man). Ook wordt in 1960 een schuur voor de berging van landbouwwerktuigen gebouwd. Al iets eerder in 1956 is op verzoek van Simon Poel een vijzelberg gebouwd en de veestal uitgebreid.
Alie Duijn wordt omstreeks 1960 eigenares van het huis en land. Na haar overlijden in 1999 en van haar zoon Ton Poel in 2009 wordt het woonhuis met de bijgebouwen mede geërfd door diens broer Cees Poel, toen nog wonende op de Dorcamp. Momenteel (in 2017) wordt het woonhuis bewoond door Judith Poel samen met Job Peters en hun twee kinderen; dit echtpaar is sinds 2012 eigenaar van het gehele perceel. De woning is in 2015 uitgebreid ter plaatse van de voormalige veestal. Inmiddels woont Cees Poel, vader van Judith, ook op dit adres.
Slotwoord
Rond 1950 bestaan de twee overige panden aan de noordzijde van de Breedeweg uit de boerderij van Spaansen (nummer 72) en die van Kuijs (nummer 80).
De geschiedenis van beide boerderijen wordt uitvoerig beschreven door Piet Blom in respectievelijk het 32e en het 30e Jaarboek.
Van de eerste boerderij worden in een afzonderlijk artikel in dit jaarboek nog de bezittingen van bewoonster Zijtje Rechtop beschreven, zoals die kort na haar overlijden in 1798 in de boerderij werden aangetroffen.
Simon Zuurbier
Bronnen:
- Archief Gemeente Castricum aanwezig op het Regionaal Archief te Alkmaar.
- Notariële archieven te Alkmaar en Haarlem
- Bevolkingsregisters en Burgerlijke Stand.
Met dank aan:
de (oud-)bewoners van de noordzijde van de Breedeweg en hun relaties voor de verstrekte informatie.
- Verschenen artikelen over de straten in Castricum en Bakkum:
- Bakkummerstraat
- Brakersweg
- Breedeweg noord
- Breedeweg zuid
- Burgemeester Mooijstraat
- Dorpsstraat
- Dr. Jacobilaan noord
- Dr. Jacobilaan zuid
- Groenelaan
- Heemstederweg
- Kooiweg
- Mient
- Nieuwe weg
- Oldenbarneveldweg, van
- Overtoom
- Peperstraat noord
- Peperstraat zuid
- Schoolstraat
- Schulpstet
- Sifriedstraat
- Vinkebaan
- Weg naar Beverwijk
