Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder toestemming van de Stichting Werkgroep Oud-Castricum.
Jaarboek 25, pagina 37
De huizen en hun bewoners in Bakkum na 1930
In de afgelopen jaren is in het jaarboekje telkens een artikel gewijd aan een of meerdere straten, hun geschiedenis en de huizen en hun bewoners van kort voor de Tweede Wereldoorlog. In het kader van het thema Bakkum wordt in dit artikel aandacht besteed aan de inwoners in het oorspronkelijke Bakkum en met name die in Zuid-Bakkum aan de Heereweg, Haagscheweg, Achterlaan en Bleumerweg, en die in Noord-Bakkum aan de Heereweg, Duinweg, Madeweg, Hoogeweg, Groenelaantje en Limmerweg. Hieraan voorafgaande wordt ook iets verteld over de voorgeschiedenis van deze straten.
De Heereweg
De Heereweg loopt door Bakkum, de Egmonden, Bergen en Schoorl. Deze weg is al heel oud. De naam Heereweg geeft aan dat de weg een speciale legerweg (heirweg) was van de Heeren (Graven), die waarschijnlijk ook zelf een rol hebben gespeeld bij de aanleg van of de verbeteringen aan de weg.
Met de toestand van deze verbindingsweg van Castricum met de Egmonden was het in het verleden heel slecht gesteld. Honderd jaar geleden was deze weg niet veel meer dan een smalle verharde zandweg die slecht werd onderhouden, veel kuilen en gaten had en in de duinen van Noord-Bakkum last had van overstuivingen. Voor het dorp Castricum was toentertijd de hoofdweg naar het noorden de vanaf 1820 als rijksweg geldende weg, die onder andere liep van Beverwijk over Castricum (de Dorpsstraat) naar Limmen. Verbeteringen van deze weg werden bekostigd door het heffen van tol.
Uit bronnen in het gemeentearchief zien we in een reeks van jaren de klachten van de inwoners over de slechte toestand van de Heereweg, de plannen tot verbeteringen, de beperkte uitvoering hiervan ten gevolge van de slechte financiële situatie enzovoorts, telkens terugkomen. Tachtig jaar geleden (red: gerekend vanaf 2002) was de Heereweg nog een zogeheten paardenpad met alleen een smalle strook klinkers in het midden van de weg.
De belangrijkste weg verbeteringen speelden in de jaren (negentien) twintig van de vorige eeuw. Er werden plannen ontwikkeld ter verbetering van de weg tussen Castricum, Egmond en Bergen, die deel uitmaakten van een groter plan tot verbetering van de weg langs de duinvoet tussen Castricum en Den Helder. Voor het traject Castricum – Bergen werden begrotingen opgesteld die voor de weggedeelten in de gemeenten Castricum, Egmond en Bergen respectievelijk 145.000, 177.000 en 78.000 gulden bedroegen.
Bij de ontwikkeling van de plannen speelde de Castricumse burgemeester Lommen een grote rol. Als voorzitter van het wegencomité van het gehele traject ontplooide hij allerlei initiatieven. Zo ging hij op excursie naar Brussel om een weg te bezichtigen die met een nieuw soort materiaal was bedekt (asfalt). Dit wegmateriaal zou leiden tot een sterke vermindering van het onderhoud. Lommen nam als enige burgemeester in een gezelschap van directeuren van publieke werken van de hoofdsteden en hoofdingenieurs deel aan deze excursie.
De weg naar de Egmonden – toen ook wel geheten de Bakkummerweg – werd in 1925 vernieuwd en verbreed. De aanpassingen liepen vanaf de woning van Dirk Wokke in de later zo genoemde Bakkummerstraat tot aan de grens met Egmond-Binnen. Het eerste gedeelte tot de Zeeweg kreeg een breedte van vijf meter, het tweede gedeelte naar Egmond een breedte van vier meter. Bij het tweede gedeelte werd aan weerszijden een berm van drie meter aangehouden voor toekomstige verbredingen (en rijwielpaden). De voor de wegverbreding benodigde stukken grond werden door de gemeente Castricum aangekocht.
Het weggedeelte vanaf de boerderij van Kees Twisk (ongeveer tegenover jeugdherberg Koningsbosch) tot aan de afslag met de Duinweg, moest volledig nieuw worden aangelegd en werd beschouwd als het doortrekken van de Bakkummerweg. Tot die tijd maakte de Bakkummerweg vanaf kort voor de boerderij van Kees Twisk een bocht naar links, liep langs boerderij Zeeveld (nu – in 2002 – is hier Stichting Jan 17 gevestigd) om vervolgens, na een bocht naar rechts, nabij de splitsing van de Duinweg uit te komen.
Deze omleiding was bij een eerdere wegverharding en aanleg omstreeks 1875 tot stand gekomen door een financiële bijdrage van Marie, prinses von Wied, prinses der Nederlanden. Zij was de eigenares van het duingebied onder Bakkum. Tot haar eigendommen behoorde ook boerderij Zeeveld en zij had belang bij een goede wegverbinding naar de boerderij.
Bij het doortrekken van de Bakkummerweg in 1925 ontstaat er onenigheid met de provincie Noord-Holland. De provincie is van mening dat het onderhoud van de weg langs ‘het Zeeveld’ ten laste komt van de gemeente Castricum en vindt dat dit weggedeelte openbaar moet blijven. Castricum is het daarmee niet eens, maar moet uiteindelijk na een langdurige briefwisseling met Gedeputeerde Staten zich hierbij neerleggen. Nu blijkt de praktijk toch anders geworden te zijn: een groot deel van het tracé van het voormalige weggedeelte is nauwelijks nog in het landschap waar te nemen.
In 1935 wordt tussen Bakkum en Egmond de wegbreedte van 4 op 5 meter gebracht en worden aan weerskanten van de weg vrij liggende fietspaden aangelegd (breed 1,25 meter).
De bewoners in 1930
De bewoning van de huizen in Noord- en Zuid-Bakkum in 1930 is vrij nauwkeurig te reconstrueren. In de hiernavolgende overzichten wordt een beeld geschetst van de huizen en hun bewoners van omstreeks 1930.
Na de jaren (negentien) dertig zijn onze gegevens over huizen en bewoners onvolledig. Waar mogelijk wordt aanvullende informatie gegeven over huizen die relatief kort na 1930 zijn gebouwd en ook over de bewoners van na die tijd.
Op de kaarten 1 en 2 zijn respectievelijk voor Zuid- en Noord-Bakkum de volgnummers vermeld van de huizen die in 1930 bestonden en onder dat nummer in de tekst worden beschreven.
Voor de na 1930 gebouwde huizen worden de actuele huisnummers in de tekst genoemd. De aangegeven leeftijden van de bewoners betreffen de situatie in 1930.
Jaarboek 25, pagina 38
Zuid-Bakkum
De oostzijde van de Heereweg
We volgen de Heereweg komende vanuit Castricum en beschrijven eerst de bewoning aan de oostzijde en beginnen bij de Van Tienhovenhoeve.
Kaart 1 volgnummer 1
Op de Van Tienhovenhoeve woonde Piet Beentjes, 60 jaar, veehouder en gehuwd met Anna Bruin. Zij kregen 14 kinderen. Vanaf 1945 werd de boerderij bewoond door zoon Klaas Beentjes. Vanaf 1968 woonde hier Simon Mooij.
Deze boerderij is gebouwd in 1904 op het terrein dat door de Provincie was aangekocht onder andere voor de bouw van provinciaal ziekenhuis Duin en Bosch. De boerderij werd genoemd naar de persoon die in die periode Commissaris van der Koningin was in Noord-Holland: mr. Gijsbert van Tienhoven.
Voorbij de boerderij zijn er tot aan de hoek met de Achterlaan in verschillende jaren huizen gebouwd.
- Achtereenvolgens nummer 3 in 1939 met als bewoonster Cornelia van Keulen, verpleegster, (vanaf 1980 woont hier Dirk Nab, kunstschilder);
- nummer 5 in 1949 (hier woonde vanaf 1961 Piet Mooij van boerderij Zeeveld);
- nummer 7 en nummer 7a in 1957, nummer 7b in 1970 en
- nummer 9 (‘de Stuifhoek’) in 1950.
- Vanaf de hoek Achterlaan richting Bleumerweg vinden we aan de Heereweg eerst een dubbel woonhuis (nummer 9a en 9b, gebouwd circa 1958);
Jaarboek 25, pagina 39
- dan drie huizen uit de jaren (negentien) dertig met als bewoners Cornelis Roosenschoon, journalist op nummer 11 (vanaf 1948 Kees Meijne),
- Martinus Wilbrink, stukadoor op nummer 13 (vanaf 1965 Piet Beentjes en Ali Zomerdijk);
- Wander Harms, arbeider, op nummer 15 (vanaf 1959 Simon Castricum en Ans Swart).
- In het volgende, wat naar achteren gebouwde, witte huisje (nummer 17a) woonde vanaf 1945 Hendrik Hageman, gehuwd met Corrie Sijs. Dit pand was oorspronkelijk een schuur bij het huisje nummer 17 (zie 2).
- In dit lage, witte huisje kort langs de weg (nummer 17) woonde de 52-jarige Jan Hageman, tuinder en gehuwd met Willemijntje Meijne. Zij hadden vier kinderen. Vanaf 1965 woont hier nu Wil van Wonderen.
- Voorbij dit huis zijn eveneens in de jaren (negentien) dertig jaren twee huizen gebouwd met als bewoners, bakker Jo Krimp op nummer 19 en
- Bank Groentjes, tuindersknecht bij Frits Res en gehuwd met Afra Hageman (nummer 21); nu woont hier hun dochter Wil Groentjes.
- Dit is het woonhuis (nummer 23) van Aad Hageman, 25 jaar, tuinder, en zoon van de hiervoor genoemde Jan Hageman. Aad is in de oorlog door een ongelukkig toeval doodgeschoten; zijn vrouw Griet Groentjes woonde hier tot haar overlijden in 1978. Vanaf 1963 woont hier Jan van Campen, gehuwd met Tiny Hageman.
- Hier (nummer 25) woont Cor de Winter, kruidenier en melkslijter, gehuwd met Maria Schouten. In dit jaarboekje komt in het artikel over de familie De Winter onder nummer 27 dit gezin uitvoerig aan bod.
- Petrus Meijne, 48 jaar, landbouwer en gehuwd met Mien Liefting. Zij woonden hier (nummer 27) met hun vijf kinderen. In 1978 is op dezelfde plaats een nieuw huis gebouwd voor Jan Groentjes.
- Dit huis (nummer 29) stond voor aan de weg; daarachter stond de boerderij. In het huis woonde de 75-jarige Trijntje Stet, weduwe van Pieter Duijn, veehouder, landbouwer. Na het overlijden van Trijntje in 1932 woonden hier haar ongehuwde kinderen Wub, Jan en Doortje Duijn. Vanaf 1951 woonden er Gerard Duijn en Truus Poel en vanaf 1978 Kees Duijn, gehuwd met Gitta van Diepen. In 1990 zijn huis en boerderij afgebroken en is hier de fraaie boerderij ‘Duijnhoeve’ van Gerard de Zeeuw gebouwd.
- Tot aan de hoek met de Bleumerweg zijn hier in de jaren (negentien) dertig enkele huizen gebouwd met als eerste bewoners Theodorus de Jong (nummer 31), kantoorbediende,
- Johannes Schreuder (nummer 33), en
- Wolter Hemmes (nummer 35). Vanaf 1954 tot 1987 woonden hier Theo Verdwaald en Annie Onderwater.
Kaart 1 volgnummer 7
- Op de hoek voorbij de Bleumerweg in de boerderij (nummer 37) woonde Dirk Twisk, 64 jaar, landbouwer, gehuwd met Maria Nagel. Zij kregen zes kinderen.
- Het eerstvolgende huis (nummer 41) werd als eerste bewoond in 1955 door Jacobus van Dijk.
- Daaropvolgend zijn er in de jaren (negentien) dertig drie dubbele woonhuizen gebouwd, waarvan de bewoners achtereenvolgens waren: Jannetje Kat, pensionhoudster (kort nadien Gerben Wouters – nummer 43)
- Theodorus Wouters, kantoorbediende (daarna Maarten Tuijn – nummer 45),
- Johannes Nijkamp, schilder (nummer 47),
- de weduwe Antje Kleiboer- Jager (nummer 49),
- Hermanus de Jong, jachtopziener (vanaf 1952 Gerrit de Rooy – nummer 51),
- Jacob de Vries, verpleger (vanaf 1945 Jan Duinmeijer met Marie Zonneveld – nummer 53) en
- Jacobus Sinnige (vanaf 1943 Cornelis Twisk en vanaf 1947 Anthoon Castricum – nummer 55).
Jaarboek 25, pagina 40
- Hier (nummer 57) woonde Jan Zonneveld, 55 jaar, tuinder, later onder andere tuinman bij Duin en Bosch, gehuwd met Grietje Admiraal. Zij hadden zeven kinderen. Vanaf 1946 woonde hier zijn zoon Willem Zonneveld met Geertje Stet.
Kaart 1 volgnummer 9
- Dit huis (nummer 59) was van Lou Zonneveld, 56 jaar, tuinder, broer van buurman Jan, gehuwd met Maria Delis. Zij hadden 9 kinderen. Tot voor enkele jaren woonde hier nog de ongehuwde dochter Cornelia. Inmiddels is dit huisje gesloopt en is hier nu (in 2002) een fraai huis in aanbouw.
Kaart 1 volgnummer 10
- Hier (nummer 61) woonde Albert Jacobs, 65 jaar, jachtopziener. Na zijn overlijden woonde hier zijn echtgenote Paulina Vasseur, die in 1939 is overleden. Het huis werd tot 1951 bewoond door Arie Zonneveld (Arie van Lou) en Marie Lute; daarna door Jan Zonneveld, gehuwd met Grietje Admiraal, die eerder woonde op nummer 8. Sinds 1963 woont hier Henk Heideman met zijn gezin.
Kaart 1 volgnummer 11
- Het huis (nummer 63) was van Jan Duinmeijer, 57 jaar, schelpenvisser en tuinder, gehuwd met Aaltje Zonneveld. Zij kregen 16 kinderen. Vanaf 1953 woonden hier Gerrit Duinmeijer en Agatha Verver.
Kaart 1 volgnummer 12
- Hier (nummer 65) woonde Martinus Rozemuller, 26 jaar, landbouwer. Hij kwam in 1929 van Hellendoorn, was gehuwd met Sophia Peters en had drie kinderen. Vanaf 1937 woonde hier Jaap Zonneveld (Jaap van Kees), los arbeider, gehuwd met Cornelia Bakker. Vanaf 1951 woonde hier de eerder genoemde Arie Zonneveld, bloembollenkweker en gemeenteraadslid, gehuwd met Marie Lute. In 1985 is op deze plaats een dubbel woonhuis gebouwd.
- In de drie volgende huizen, gebouwd omstreeks 1955, woonden achtereenvolgens op nummer 67 Cornelis Hageman,
- op nummer 69 ir. Willem Stam, gemeenteraadslid boerenpartij en ook landelijk politiek actief (sinds 1975 Gerrit Tenty) en
- op nummer 71 Wilhelmina Wooning. Het huis daarnaast is gebouwd in 1937 voor Bertus Hageman, tuinder (nr 73).
Jaarboek 25, pagina 41
Kaart 1 volgnummer 13
- Hier stond het woonhuis (nummer 75) met stal van de 26-jarige Jan Brasser, tuinder, veehouder en gehuwd met Regina Heere. Zij hadden 6 kinderen. Dit huis heeft in 1995 plaats gemaakt voor een fraai woonhuis.
Kaart 1 volgnummer 14
- Dit was de boerderij (nummer 77) van Doris Twisk, 30 jaar, veehouder en gehuwd met Trijntje Borst. Zij hadden 8 kinderen. Momenteel (in 2002) woont hier hun zoon Gerard Twisk.
Kaart 1 volgnummer 15
- Op deze boerderij (nummer 87) woonde Kees Twisk, 54 jaar, veehouder en gehuwd met Johanna Dekker. Zij hadden vijf kinderen. Vanaf 1945 woonde hier hun zoon Jan Twisk, gehuwd met Annie Wassenaar. In 1968 is de boerderij gesloopt en is in de nabijheid voor laatstgenoemde en haar zoon een woonhuis gebouwd.
- Aannemer Thijs de Nijs bouwde het volgende landhuis (nummer 89) in 1975 voor zichzelf. Inmiddels woont hier reeds een aantal jaren de tv-presentator Henny Huisman. Daarnaast staat in een zijpad van de Heereweg het in 1995 gebouwde woonhuis van bloembollenkweker Piet Zomerdijk junior.
- De boerderij van Kees Twisk was in Zuid-Bakkum in 1930 het laatste huis aan de oostzijde van de Heereweg.
- Iets noordelijker, aan de westzijde van de Heereweg, vinden we boerderij Zeeveld. We volgen nu de Heereweg vanaf de splitsing met de Noorderstraat in zuidelijke richting.
De westzijde van de Heereweg
In 1932 werd langs de Heereweg op de noordhoek van de Noorderstraat kindervakantieoord ‘De Eenheid’ (nummer 162) gebouwd. In augustus 1944 werd het gebouw op last van de bezetter afgebroken, omdat het schootsveld belemmerd werd; in de lage duintjes aan de oostkant van de Heereweg werden meerdere bunkers gebouwd, waarvan er nu nog meerdere onder het zand zijn verborgen.
In 1934 verscheen het kinderhuis St.-Antonius (nummer 114) en daarnaast in 1932 jeugdherberg Koningsbosch (nummer 84). De eerste herbergvader was Jan Reinders, tevens kunstschilder, opgevolgd in 1945 door Leo Rommerts, die deze functie 15 jaren bekleedde en vervolgens zanger van beroep werd. In 2002 werd het 70-jarig jubileum van Koningsbosch gevierd.
Kaart 1 volgnummer 16
Op boerderij Zeeveld, die gelegen is aan de Noorderstraat nummer 2, woonde Piet Mooij, 30 jaar, veehouder, gehuwd met Dirkje van den Berg. Zij kregen 4 kinderen. Vanaf 1968 is de boerderij niet meer als zodanig in gebruik. Momenteel (in 2002) is Stichting Jan 17 hier gevestigd (zie kaart nummer 2).
Kaart 1 volgnummer 17
In deze boerderij (nummer 74) woonde de 79-jarige Maartje Levering, weduwe van Pieter Zonneveld, met haar ongetrouwde zoon Engel. Na haar overlijden ging hier in 1937 haar kleindochter Marie Borst wonen, gehuwd met Piet Zomerdijk, bloembollenkweker.
Jaarboek 25, pagina 42
Kaart 1 volgnummer 18
Hier (nummer 72) woonde de 72-jarige Anna Gaarthuis, weduwe van Gerrit Levering. Vanaf 1936 woonde er Jan Kors, huisknecht op de kinderkolonie en vanaf 1941 de toen 61-jarige Piet Borst, gehuwd met Marijtje Zonneveld. Na zijn overlijden in 1962 woonde hier zijn jongste zoon Gerrit Borst, die in 1986 een ten westen van dit huis gebouwde bungalow betrok. Voor aan de weg stond een schuur die lange tijd in gebruik is geweest als timmerwerkplaats van diens broer Jan Borst; nu is dit een woonhuis.
Verder langs de Heereweg vinden we na een parkeerplaats een vijftal woonhuizen, gebouwd in 1976 (numers 54 tot en met 62).
Kaart 1 volgnummer 19
- Het huis (nummer 52) behoorde toe aan de 48-jarige Pieter Meijne, landbouwer, gehuwd met Mijntje Liefting. Zij hadden vijf kinderen. Vanaf 1945 woonden er hun zoon Jan Meijne en Marie Nijman.
- In het volgende huis (nummer 48) woonde vanaf 1959 Piet Slump.
Kaart 1 volgnummer 20
- Hier (nummer 46) woonde Arie Kaandorp, bakker, tuinder en veehouder, gehuwd met Maartje Brink. Zij hadden 14 kinderen. Vanaf 1951 woonden er Ber Scheerman en Door Castricum. Sinds 1991 woont hier Bal Molenaar, strandpaviljoenhouder, gehuwd met Hanny Castricum.
Kaart 1 volgnummer 21
- In dit huis (nummer 44) woonde Willem Schermer, 55 jaar, tuinder en kruidenier, gehuwd met Maartje van Velzen. Zij kregen 12 kinderen; hun zoon Bertus Schermer, ongehuwd, werd in 1952 eigenaar en woonde hier met zijn zus Dievera Schermer, weduwe van Gerrit Bult, tot haar overlijden in 1994. Vanaf 1995 woont hier nu haar kleinzoon Hans Bult, komiek en mimespeler.
Jaarboek 25, pagina 43
Kaart 1 volgnummer 22
- Op nummer 42 woonde de 71-jarige Dirk de Winter, tuinder, gehuwd met Maartje Lute. Zij kregen zeven kinderen. Vanaf 1935 woonde hier hun zoon Balthazar, die in 1937 naar Medemblik vertrok (zie artikel over familie De Winter gezin nummer 16 en 26). Daarna woonde er van 1946 tot 1992 Jan Zonneveld, vletschipper, grondwerker, gehuwd met Maria Burger.
Hierop volgt het benzinepompstation, voorheen garage Fakkeldij.
Kaart 1 volgnummer 23
- In dit pand (nummer 36) had Willem Castricum een transportbedrijf en het café ‘De Goede Verwachting’. Hij was gehuwd met Mien Mors. Zij kregen 11 kinderen. Hun zoon Simon Castricum, gehuwd met Ans Swart, had van 1948 tot 1960 het café. Daarna werd het overgenomen door de familie Tuin die het in 1973 overdeed aan Henk Snabilie. Deze liet het café verpauperen en gebruikte het om er speelautomaten in op te slaan. Enkele jaren geleden is er op deze plaats een nieuw pand gebouwd met daarin onder andere een barbecue-restaurant ‘Gonzales’ dat sinds 2000 in gebruik is.
- De drie huizen die dan komen, tot aan de Haagscheweg, zijn in 1961 gebouwd (nummers 34, 34a, 34b).
Jaarboek 25, pagina 44
Kaart 1 volgnummer 24
- In dit huisje (nummer 32) op de hoek van de Haagscheweg woonde eerst de 64-jarige Antje Kuijs, weduwe van Dirk Visbeen, met haar zoon Jan Visbeen. Na haar overlijden in 1930 woonden hier Piet Kuijs, 36 jaar, tuinder, gehuwd met Marie de Zeeuw, en hun 9 kinderen. Als het gezin ’s avonds naar bed ging, moesten ze buitenom en dan met de ladder door het luik naar boven. Dit huis is afgebroken en er is in 1963 op deze plaats een dubbel woonhuis gebouwd, waarin de families Willemse en Van de Sandt gingen wonen.
Kaart 1 volgnummer 25
- Hier (nummer 30) woonden de 61-jarige Jacobus van der Woude en zijn vrouw Dirkje van den Oever. Na Jacobs overlijden in 1930 vertrok Dirkje naar Amsterdam en kwam hier Piet Sap wonen, chauffeur bij de firma Castricum en gehuwd met Jo, een dochter van Willem Castricum. Vanaf 1942 woonde hier Piet Castricum (broer van Jo) met zijn vrouw Maria van Velzen. Nu woont hier vanaf 1974 hun zoon Jan Castricum, gehuwd met Marry Tuin.
- In het naastliggende huis (nummer 28) woonde vanaf 1935 Jacobi Schmidt, straatmaker. Vanaf 1958 tot 1970 woonde hier Kobus Swart, daarna Bertus Boots en vanaf 1979 Hans Welp, gehuwd met Marian Ory.
Kaart 1 volgnummer 26
- Dit huis (nummer 26) was samen met nummer 24 (zie bij 27) een van de weinige dubbele woonhuizen in 1930. Hier woonden toen Cornelis de Rooij, 56 jaar, arbeider, met zijn vrouw Maria Grooteboer en hun zes kinderen. Zij waren hier in 1929 komen wonen. Eind jaren (negentien)dertig woonde hier tot 1958 Johannes Delsasso, arbeider. Nadien hebben hier verschillende mensen gewoond, waaronder vanaf 1988 de als schrijver van jongensboeken bekend geworden Sjoerd Knijper, die enkele jaren geleden naar Bergen is verhuisd.
Kaart 1 volgnummer 27
- Hier (nummer 24) woonde Piet Verduin, 34 jaar, arbeider en gasfitter, gehuwd met Anna Berkhout met hun drie kinderen. Vanaf 1967 woont hier Pé Zonneveld, gehuwd met Truus Kuijs.
Kaart 1 volgnummer 28
- In dit huis (nummer 22) woonde de 61-jarige Aagje Dekker, weduwe van Jacob de Zeeuw. Na haar overlijden in 1937, woonde hier haar zoon Ab de Zeeuw. Dan wordt het oude huis in de jaren (negentien) vijftig gesloopt en wordt hier enkele jaren later een nieuw huis gebouwd. Vanaf 1976 woonde hier de inmiddels overleden Paul Brave. Zijn echtgenote Aafke Faber woont hier nog.
Kaart 1 volgnummer 29
- Hier (nummer 20) woonde de 81-jarige Jan Kuijs, landbouwer, weduwnaar van Neeltje Rijs. Zij kregen 11 kinderen. Na zijn overlijden woonde hier vanaf 1936 de pikeur en paardenhandelaar Jan van Leeuwen. Vanaf 1955 woonde hier AH Groot, weduwe van Wilhelmus Noort. Zij trouwde daarna met Jaap Gaarthuis. Delen van de oude boerderij en hooibarg (hooiberg) werden ingericht ’s zomers voor badgasten en ’s winters voor de opslag van tenthuisjes; later alleen voor bewoning. In 1983 werd het woonhuis voor aan de weg afgebroken en een nieuw woonhuis neergezet. Hier woont zoon Jos Gaarthuis, aannemer, gehuwd met Corina Beentjes. De zomerverblijven zijn in later jaren afgebroken.
Kaart 1 volgnummer 30
- Het huis (nummer 18) behoort toe aan Engel Zonneveld, 66-jaar, schelpenvisser, tuinder en strandvonder, gehuwd met Grietje Limmen. In 1972 is op deze plaats een modern woonhuis gekomen voor Jan Wenderhold.
Kaart 1 volgnummer 31
- In dit huis (nummer 16) woonde ook ene Engel Zonneveld, veelal ter onderscheiding van zijn buurman ‘Dikke Engel’ genoemd. Engel was 57 jaar, landbouwer en gehuwd met Jansje Opperveld. Vervolgens woonde hier tot zijn overlijden in 2002 hun zoon Jan Zonneveld, tuinder, gehuwd met Jans Scheerman.
- Het naastgelegen huis (nummer 14) is gebouwd omstreeks 1935 en werd bewoond door Piet Zonneveld, melkboer, kruidenier en gehuwd met Maria Admiraal.
Kaart 1 volgnummer 32
- Hier (nummer 12) was in het begin van de vorige eeuw café ‘De Onderneming’ gevestigd. In 1930 woonde er bakker Jan Wester, 36 jaar, in 1918 uit Oterleek gekomen, gehuwd met Cornelia Neelissen. Zij kregen acht kinderen. Als bakker werd Jan Wester opgevolgd in 1953 door Toon Huisman; vanaf 1959 had Harry Matze hier een bakkerij. Sinds 1977 woont hier Willem van Zanten en Anke de Graaf.
Jaarboek 25, pagina 45
Kaart 1 volgnummer 33
- Dit huis (nummer 10) maakte deel uit van het voornoemde pand en was in het begin van de vorige eeuw een (kruideniers)winkel met een handel in koloniale waren. In 1930 woonde hier Gerrit Ruijter, 40 jaar, bloemist, afkomstig uit Uitgeest, gehuwd met Grietje Bot. Zij hadden twee kinderen. Vanaf 1963 ging hier Cor Liefting met zijn vrouw Jo Scheerman wonen.
Kaart 1 volgnummer 34
- In dit huis (nummer 8) werd in de oorlog van 1799 Neeltje Groentjes doodgeschoten. Het is later ook café geweest. In 1930 woonde hier Hein Zonneveld, 51 jaar, tuinder, los arbeider, gehuwd met Jansje Veldt. Zij hadden geen kinderen. Na het overlijden van Jansje in 1941 woonde hier Jan de Ruijter, tuinder, gehuwd met Beth Huijg en zoon van Willem de Ruijter en Neeltje Stet van de Achterlaan (zie 41). Het huis is in 1993 afgebroken. Hieraan voorafgaande is aan de westzijde een nieuw woonhuis gebouwd van Gerard de Ruijter.
- Dan resteren nog twee huizen aan de Heereweg: het in 1951 gebouwde witte huis met rieten kap (hier woonde onder andere Pieter Boudewijns, directeur gemeentewerken) en het in 1957 gebouwde huis ‘De Kampen’ voor het echtpaar Hans Witkamp en Truus Lankamp.
De Haagscheweg
De Haagscheweg loopt vanaf de Heereweg in westelijke richting tot aan de duinrand. De naam van dit weggetje werd tweehonderd jaar geleden al in oude akten genoemd. De foto laat nog een zandpad zien.
Kaart 1 volgnummer 35
- Hier (nummer 1) woonde de 58-jarige Bertus Hageman, landarbeider en gehuwd met Alida Sprenkeling. Zij hadden 9 kinderen. Bertus ging in 1937 op de Heereweg wonen (zie 12). In dit huis woonde nadien Joop Hageman, bouwvakker, tuinder en vele jaren actief lid van de fanfare. In 1984 is hier een nieuw huis gebouwd van Jaap Rumping, expediteur, gehuwd met Bernardien Vrouwe.
Kaart 1 volgnummer 36
- Dit huis (nummer 3) werd bewoond door Teun Ooms, 36 jaar, terreinwerker, voorman bij PWN, zijn vrouw Wilhelmina Jacobs en hun twee kinderen. Vanaf 1958 woont hier nu Cor Mooij, boswachter, gehuwd met de inmiddels overleden Lien, dochter van Teun Ooms.
De Achterlaan
Zo’n honderdvijftig jaar geleden liep ‘de Agterlaan’ vanaf de Bleumerweg (toen ‘de Laan in Bakkum’ genoemd) naar het zuiden en liep dood in het weiland. Het verbindingsstuk vanaf de Heereweg naar de Agterlaan werd toen ‘het Laantje’ genoemd. Het Laantje kende toentertijd nog een scherpe knik. In 1874 is deze knik aanzienlijk verminderd door de aansluiting op de Heereweg te verplaatsen van het noorden naar het zuiden van de voormalige woning van Lourens Zonneveld. (Dit huis was eerder het raadhuis van Bakkum en daarvoor nog de Cunerakapel.)
In 1930 was boerderij Blauwhoef de enige bebouwing aan de zuidzijde van de Achterlaan.
Kaart 1 volgnummer 37
Op boerderij Blauwhoef (nummer 5) woonde de 56-jarige Klaas Stuifbergen, veehouder, gehuwd met Wilhelmina Duijn. Zij hadden 8 kinderen. Later woonden hier tot 1980 hun zoon Co Stuifbergen en Truus Poel.
Jaarboek 25, pagina 46
- Tussen de Heereweg en de Blauwhoef zijn twee woningen gekomen: in 1964 voor André Korsman (nummer 3) en
- in 1970 voor Fred Meijer (nummer 1).
Voorbij de Blauwhoef zijn aan de zuidzijde van de Achterlaan aan het einde van de jaren (negentien) zeventig vijf bungalows gebouwd. Destijds was hier veel oppositie tegen vanwege het verloren gaan van het open landelijke karakter van dit deel van de Achterlaan.
Kaart 1 volgnummer 38
- In dit huis ‘Eva’s hof’ geheten (nummer 6), woonden tot 1931 Jan Hogenstijn, 44 jaar, tuinder, gehuwd met Johanna Goedmaat, en hun zes kinderen. Tot 1940 woonde hier Bart Moes en vanaf 1947 Jaap Zonneveld, los werkman, gehuwd met Cornelia Bakker (zie ook bij 12). Na 1972 werd het huis niet meer bewoond en is het gesloopt.
- Op deze plaats verscheen in 1980 de fraaie woning van Jaap Vervoort. gehuwd met Mia Kaandorp (nummer 2).
Kaart 1 volgnummer 39
- Hier woonde (nummer 8) in 1930 Jan Meijne, 37 jaar, postbode. In de jaren (negentien) dertig ging hij met zijn gezin wonen in het huis van zijn moeder op nummer 10. Van 1947 tot 1953 woonde in huis nummer 8 Lammert de Winter (zie artikel familie De Winter onder nummer 34) en vanaf 1954 Jan Stroomer, metselaar, gehuwd met Anna Verver.
Kaart 1 volgnummer 40
- In dit huis (nummer 10) woonde in 1930 de 78-jarige Aafje van der Eng, weduwe van Cornelis Meijne. In de jaren (negentien) dertig komt hier haar zoon Jan Meijne wonen, gehuwd met Riek de Winter. Zij kregen zes kinderen. Na Jans overlijden woonde Riek hier nog een jaar; vervolgens is het huis gesloopt en werd een nieuw woonhuis gebouwd door Henk van Gelderen. Vanaf 1982 woont hier Arie de Vrij, gehuwd met Betty Roele.
Kaart 1 volgnummer 41
In deze boerderij (nr 16) woonde Willem de Ruijter, 61-jaar, veehouder, landbouwer en gehuwd met Neeltje Stet. Zij kregen 11 kinderen. Na het overlijden van Willem in 1949 bleven hier hun kinderen Wub, Han en Griet wonen. Vanaf 1974 woont hier hun oomzegger Jan de Ruijter met echtgenote Tine Zaal.
Kaart 1 volgnummer 42
- In dit huis (nummer 24) woonde Dirk Schermer, 52 jaar, tuinder en strandvonder, gehuwd met Jannetje van Velzen. Zij kregen 11 kinderen. Vervolgens woonde hier zoon Doris Schermer met zijn vrouw Cornelia Stuifbergen met hun kinderen.
Kaart 1 volgnummer 43
- Hier (nummer 17) woonde Pieter de Winter, 61 jaar, tuinder en gehuwd met Dieuwertje de Zeeuw. Zij kregen 17 kinderen in het kleine huisje aan de Achterlaan. (Zie het gezin nr 19 in het artikel over familie De Winter.)
De Bleumerweg
Zo’n honderdvijftig jaar geleden heette het eerste gedeelte van de Bleumerweg ‘De Laan in Bakkum’; deze liep vanaf de Heereweg tot het Jan Miessenlaantje. Het vervolg van de Bleumerweg, dat tussen de weilanden naar het oosten doodliep, heette toen Veldweg, soms al Bleumersche weg. In de 18e eeuw liep deze weg – in die tijd waarschijnlijk niet meer dan een zandpad – door naar Limmen en werd de ‘Zuydt Baccummer Dyck’ genoemd.
Jaarboek 25, pagina 47
Volgen we de Bleumerweg vanaf de Heereweg aan de zuidzijde, dan treffen we hier eerst een viertal nieuwe huizen aan – waarvan twee dubbele woonhuizen – omstreeks 1935 gebouwd voor van Amsterdam afkomstige bewoners:
- Benjamin Leuw, kruidenier (vanaf 1957 woont hier nu Cornelis Bijman – nummer 1),
- Pieter Helmich (hier woonde vanaf 1968 Nicolaas Scheerman – nummer 3),
- Johannes Bruno, kantoorbediende (vanaf 1958 Johannes Opdam – nummer 5),
- Johannes van Putten (vanaf 1958 Nicolaas Schermer – nummer 7),
- Pieter Cortel, vertegenwoordiger, (vanaf 1954 Hendrik Schipper – nummer 9) en
- Pieter van der Linden, boekbinder (vanaf 1948 Johannes van Ekeren – nummer 11).
- Hierop aansluitend is in 1978 een bungalow gebouwd (nr 13) voor Gerard Duijn, gehuwd met Truus Poel.
In 1930 begon de bebouwing aan de zuidzijde van de Bleumerweg met boerderij Starrenburg.
Kaart 1 volgnummer 44
- Op boerderij Starrenburg (nr 33) woonde de 38-jarige Willem de Zeeuw, veehouder en gehuwd met Gré van der Meij. Zij hadden 8 kinderen. Vanaf 1970 woonde hier Arnold Bruijnjé.
Kaart 1 volgnummer 45
- Op deze boerderij (nummer 49) woonden Reinier Duijn, 45 jaar, veehouder, met zijn vrouw Jansje Bakker en hun vijf kinderen. In 1930 is de boerderij afgebrand en heeft plaats gemaakt voor de huidige boerderij die inmiddels al vanaf ca. 1970 wordt bewoond door hun zoon Joh. Duijn en echtgenote Gré Gijzen.
Kaart 1 volgnummer 46
- Aan het einde van de Bleumerweg voorbij de spoorlijn woonden in het spoorhuis de 39-jarige spoorbeambte Tjidre Scheltinga met zijn vrouw Arnolda van Dinter en zes kinderen. Het spoorhuis is inmiddels vele jaren geleden gesloopt.
- Nog voor de spoorlijn stond in 1930 aan de zuidzijde van de Bleumerweg een huisje dat niet meer werd bewoond en als schuur in gebruik was. Hier woonde tot aan het einde van de jaren (negentien) twintig Gert Kuijs, tuinder en gemeenteraadslid, gehuwd met Aagje Admiraal. Nadien is op deze plaats een nieuw huis gekomen, dat ook nu (in 2002) nog niet is aangesloten op het gas-, waterleiding- en elektriciteitsnet.
Jaarboek 25, pagina 48
Kaart 1 volgnummer 47
- In dit primitieve huisje (nummer 22) woonde Hein Zonneveld, 41 jaar, tuinder, los arbeider, gehuwd met Klasina Oud. Zij kregen 7 kinderen. In 1956 is dit huisje gesloopt en is hier in 1958 een bungalow gebouwd waarin Albertus Scheen woonde.
Kaart 1 volgnummer 48
- Op deze boerderij (nummer 20) woonden de 50-jarige Piet Borst, tuinder, veehouder en gemeenteraadslid, met zijn vrouw Marijtje Zonneveld en hun acht kinderen. In 1941 zijn Piet en Marijtje aan de Heereweg gaan wonen (zie 18) en op de boerderij woonden nadien zoon Cor Borst en echtgenote Nel van Niekerk.
Kaart 1 volgnummer 49
Hier (nummer 18) woonde tot 1930 Dirk Baltus, melkrijder, gehuwd met Jo Nijman. Daarna woonde hier Hendrik Sanders, 30 jaar, afkomstig uit Drenthe, arbeider, bloemist en gehuwd met Frauke Harms. Zij hadden vier kinderen. Kort daarop ging hier vanaf 1931 Gerrit Borst, melkrijder, met zijn vrouw Maria Liefting wonen. Hij had later ook een mest- en strohandel.
Kaart 1 volgnummer 50
- In dit huis (nummer 12) woonde Henk Twisk, 33 jaar, tuinder, veehouder en gemeenteraadslid, gehuwd met Dieuwertje Schouten. Zij hadden 9 kinderen.
- Vanaf 1960 is hij in het ernaast gelegen nieuw gebouwde huis (nummer 10) gaan wonen en werd zijn zoon Piet hier de hoofdbewoner. Tegenwoordig (in 2002) is hier camping en kampeerboerderij ‘De Hooiberg’ gevestigd.
Aan de noordzijde van de Bleumerweg heeft een aantal jaren de rooms-katholieke jeugdherberg ‘De Mantelmeeuw’ gestaan die werd beheerd door Cornelis Twisk. Deze jeugdherberg is in 1975 afgebroken. Kort daarna is tussen huis 7 en de boerderij op de hoek van de Heereweg een vijftal huizen gebouwd.
Jaarboek 25, pagina 49
Noord Bakkum
(zie kaart 2 op pagina 50)
De huidige wegen in Noord-Bakkum kunnen we al op de oudst gedetailleerde kaarten van Johannes Dou vinden. Het wegenpatroon is al vele eeuwen onveranderd. Ook het aantal bewoners is relatief gering gebleven. Stonden er in 1830 slechts drie huizen, in 1930 is dat aantal toegenomen tot 19. Tegenwoordig (in 2002) staan er 47 huizen in Noord-Bakkum, is het een eigen woongemeenschap, waarvan de kinderen in Egmond-Binnen naar de basisschool gaan en de telefoonnummers onder Limmen vallen.
De toestand van de wegen in Noord-Bakkum is vóór 1930 heel slecht, getuige de meerdere verzoekschriften die de bewoners van Noord-Bakkum hebben gericht aan het gemeentebestuur van Castricum. Onderstaand een letterlijke weergave van een dergelijk verzoekschrift dat vooral zo aardig is, omdat de handtekening van meerdere bewoners in onderstaand overzicht voorkomen:
Noord Bakkum December 1917
Edelachtbare Heer Burgemeester Heeren raadsleden,
Verleden jaar hebben wij bewoners van Noord Bakkum tot de raad het beleefd verzoek gericht om tot beharding van de zandijk over te gaan we hebben als antwoord daar op de toezegging mogen ontvangen dat de weg met sintels zou aan gevuld en bij gehouden zou worden.
Tot onze teleurstelling is het bij toezegging gebleven want de paar wagens sintels die er zijn aangebracht kunnen toch moeilijk als verbetering gelden. Daarom vragen wij opnieuw om verbetering.
Mocht door de tijdsch omstandigheden het nu niet mogelijk zijn tot beharding over te gaan dan verzoeken wij met de meeste ernst ons uit onze nood toestand te helpen en de wegen in behoorlijk begaanbare toestand te brengen en te houden want zoo het thans gaat is het het spijt ons het te moeten schrijven een ongehoorde toestand.
Sinds 1914 is er aan de zandijk nog de Limmerweg vanaf de zandijk tot de scheiding van Egmond-Binnen geen schop zand verwerkt we worden verplicht de gaten en kuilen zelf te dichten om ongelukken te voorkomen is dit geen ongehoorde toestand.
Als belasting betaalende worden wij als burgers erkend en niet ontzien en rekenen wij daarom dat onze noode erkend en verholpen zullen worden en teekenen wij.
De Heereweg
In 1930 stonden er aan de Heereweg nog nabij de grens met Egmond-Binnen vier huizen; hiervan zijn de twee huizen aan de westzijde al jaren geleden gesloopt. In de jaren (negentien)zestig en zeventiger was er aan de westzijde van de weg tegen de grens met Egmond-Binnen, nog langs de weg, een klein woonwagenpark dat plaats bood aan enkele woonwagens. Dit smalle strookje grond, dat nog hoorde bij de gemeente Castricum, was voor de woonwagenbewoners letterlijk zover mogelijk weg uit het Castricumse woongebied.
Jaarboek 25, pagina 50
Jaarboek 25, pagina 51
Kaart 2 volgnummer 1
- In dit kleine huisje (nummer 178), op ruim honderd meter ten westen van de Heereweg in het duingebied, woonde in 1930 in zijn ouderlijk huis Jan Stet, 35 jaar, tuinder, los werkman, gehuwd met Geertje Groot. Zij hadden geen kinderen. In de oorlog is dit huisje gesloopt.
Kaart 2 volgnummer 2
- Hier (nummer 180) woonden in een klein huisje direct langs de weg Bertus Dirkson, 71 jaar, landbouwer en Antje van Velzen. Na zijn overlijden in 1937 woonde Antje daar nog tot 1940. Het huis werd nadien bewoond tot 1950 door Jan Renckens. Als laatste woonde hier vanaf 1954 Toos Maternum, gehuwd met Johannes Rumping, eerder met Ab de Winter. (Zie in het artikel over familie De Winter onder nummer 32.) Het huisje is in 1962 afgebroken.
- Dit huis werd in 1930 bewoond door de 48-jarige Willem Roozen en zijn vrouw Aukjen Nagelhout met hun vijf kinderen. Willem kwam uit de omgeving van Haarlem en vertrok in 1934 naar Beverwijk. Het huis (nummer. 103) werd vervolgens bewoond door Freek Wulp, bloembollenkweker en zijn vrouw Annie Zonneveld. Vanaf 1980 woont hier Arie Apeldoorn die een handel in ‘open haard’-hout heeft.
- In het laatste huis voor Egmond-Binnen (nummer 105) woonden Aagje en Jacob Leuring, respectievelijk 52 en 49 jaar oud, beiden ongehuwd. Na hun vertrek in 1939 naar Beverwijk ging hier Jan Zonneveld, bloembollenkweker, wonen met zijn echtgenote Jo Burgmeijer. Zij kregen hier 10 kinderen. Momenteel woont hier hun zoon Jan.
De Duinweg
Bij de verbreding van de Heereweg werd in 1926 ook de Duinweg aangepakt en werd de aansluiting van de Duinweg op de Heereweg circa 250 meter naar het noorden verplaatst.
Ook werd aan de Duinweg door de firma Kiess-Dieter een fijn-lederfabriek gebouwd. De fabriek bestond uit een groot gebouw met looierij en ververij voorzien van hete luchtovens, droogkamers en kleedkamers en uit een apart gebouwtje met een looierij en een droogkamer. Nadien is het bedrijf een groentedrogerij geworden en is het in 1925 overgenomen door het bloembollenbedrijf ‘Rijnveld’ uit Hillegom. Van het pand werd een woonhuis gemaakt en van de drogerij een bollenschuur; de droogtoren bleef intact.
Grote oppervlakten van de aan de duinen grenzende landerijen zijn afgezand en geëgaliseerd. Het bedrijf Rijnveld had veel personeel in dienst; baasknecht was Jaap van der Meij. Op verschillende tijden ging hier de sirene om het begin en einde van de werk- en schafttijden aan te geven. Dit geluid was in de wijde omtrek te horen en werd plaatselijk ‘de Jood’ genoemd. “Is de Jood al gegaan?”, hoorde je vragen. Het was voor vele tuinders het sein om het werk neer te leggen.
Kaart 2 volgnummer 5
Hier woonde van 1926 tot 1961 Jaap van der Meij, 36 jaar, afkomstig uit Hillegom en was baasknecht op het bloembollenbedrijf ‘Rijnveld’. Jaap was gehuwd met Jaantje Diemel. Zij kregen 9 kinderen. Jaap werd als bedrijfsleider in 1961 opgevolgd door Nicolaas Lieverse. Vanaf 1968 is het bedrijf overgenomen door de firma De Waard uit Egmond aan den Hoef. De bollenschuur is in de jaren (negentien) zeventig gesloopt. Nu woont hier Sjaak de Waard.
In 1930 waren de bollenschuur en de bovengenoemde woning de enige bebouwing aan de Duinweg.
- Aan dezelfde noordzijde van de weg is in chronologische volgorde gebouwd in 1954 het woonhuis van Hermanus van Dijk (nummer 9),
- in 1963 het woonhuis (nummer 11) met bollenbedrijf van Piet Neelissen en Grietje Veldt,
- in 1965 kippenlegbatterijen van Gerrit Ronk met bijbehorende bedrijfswoning (nummer 7),
- in 1967 het huis van Gerrit Ronk op de hoek van de Duinweg en Hoogeweg (nummer 5),
- in hetzelfde jaar het huis van Piet Neelissen junior (nummer 15) en tenslotte
- in de jaren (negentien) tachtig jaren het huis van Huub de Waard (nummer 3a) en
- het hoveniersbedrijf van Cor Berkhout (nummer 11).
Jaarboek 25, pagina 52
- Aan de zuidzijde was er in 1930 nog geen enkele bebouwing aan de Duinweg. Als eerste werd kort voor de oorlog het landhuis ‘De Doornduin’ van grootgrondbezitter Jacobus Kraakman gebouwd (nummer 2), waar hij een groot deel van zijn leven heeft gewoond. (Zie hierover het artikel Wie was … meneer Kraakman.)
- Achtereenvolgens zijn aan de zuidzijde van de Duinweg in 1950 gebouwd het woonhuis voor Kees Hes met zijn vrouw Maria Ruiter (nummer 4),
- in 1967 het huis van Joost Hes en Lent Tervoort (nummer 6),
- in 1970 het huis van Coob van der Voort (nummer 2a) en
- in 1977 tenslotte het huis van Kees Hes junior (nummer 2b).
De Madeweg
De Madeweg is een zijweg van de Duinweg, loopt in zuidelijke richting en is een doodlopende weg met een lengte van circa 1.000 meter, eindigend in het Zuid-Bakkummer veld. In 1930 stonden hier twee huizen:
Kaart 2 volgnummer 6
- In deze boerderij (nummer 1) woonde in 1930 Kees Hes, 44 jaar, gehuwd met Maria Ruiter. Zij kregen 12 kinderen. In 1950 gingen zij op de Duinweg wonen. Daarna ging zoon Piet Hes, gehuwd met Catharina Swart, op de boerderij wonen.
- Vanaf 1982 woonden hier ook van laatstgenoemden dochter Maria Hes met Hendrikus Scheerman (nummer 3) en
- hun zoon Johannes Hes en Johanna Dekker (nummer 5).
Kaart 2 volgnummer 7
- Op deze boerderij van voordien Jan Meijne (nummer 2) woonde Piet van Diepen, 51 jaar, veehouder, met zijn tweede echtgenote Betje Tol. Piet had uit twee huwelijken 25 kinderen. Achtereenvolgens woonden hier vanaf 1936 Nicolaas Noort en echtgenote Cornelia Bos. vanaf 1944 hun zoon Wilhelmus Noort, gehuwd met Ali Groot en vanaf 1953 Piet van der Voort.
- In 1960 is naast de boerderij een houten bungalow gekomen (nummer 2a) waarin het door brand getroffen gezin van Pé Hes werd ondergebracht.
De Zanddijk
De Zanddijk is het verlengde van de Duinweg en sluit aan op de Westerweg in Limmen. De Zanddijk wordt beschouwd als een van de eerste dijken in Midden-Kennemerland die diende ter beperking van de wateroverlast. De Zanddijk vormde een afdamming van de lage gronden tussen de binnenduinrand en de strandwal Alkmaar-Limmen. Het initiatief tot de aanleg in de 11e of 12e eeuw wordt toegeschreven aan de monniken van de Egmondse abdij.
- In 1930 stonden er geen huizen aan de Zanddijk. In 1961 is hier het veehoudersbedrijf van Adriaan Liefting gekomen (nummer 2).
De Hoogeweg
De Hoogeweg is een zijweg van de Duinweg en loopt in noordelijke richting tot voorbij de grens van Egmond-Binnen. In 1930 woonden hier aan de oostzijde achtereenvolgens:
Kaart 2 volgnummer 8
- In dit witte huis (nummer 1) woonde vanaf 1928 Bart Moes, 25 jaar, baasknecht bij het bloembollenbedrijf van Gert Hermans. Bart was gehuwd met Trijntje Pol. Zij gingen na enkele jaren aan de Achterlaan wonen. Vanaf 1934 woonde hier Kees van der Lans, bloemistknecht. Verder woonde hier onder andere vanaf 1962 bloemkweker Co Berkhout.
Kaart 2 volgnummer 9
- In dit huisje (nummer 3) woonde van 1926 tot 1972 Klaas Leuring, 47 jaar, tuinder, gehuwd met Trijntje Hollander. Zij woonden hier met 3 kinderen.
Kaart 2 volgnummer 10
- Hier (nummer 5) woonde Aad Duijcker, 37 jaar, bloemist-knecht en gehuwd met Maria Lempers. Vanaf 1933 woonde hier Cor Baltus; hij was in datzelfde jaar gehuwd met Jacoba van der Molen die in 1935 overleed. Vanaf 1940 woonde in dit huis Engel van der Molen en vanaf 1972 Simon Baltus, gehuwd met Christien van Uden.
De overige huizen aan de oostzijde, gebouwd na 1930, zijn in chronologische volgorde:
- in 1958 het huis van Co Res, gehuwd met Lida de Nijs (nummer 9),
- in 1961 het huis van Arie Liefting en Ria Duinmeijer (nummer 11),
- in 1974 de bungalow van Jan Berkhout (nummer la) en
- het huis van Cor Brakenhoff (nummer 7) en in 1976 van Jan Holshuijsen, nu Henk van Stigt (nummer 7a).
In 1930 stond aan de westzijde van de Hoogeweg:
Kaart 2 volgnummer 11
- Op deze boerderij (nummer 2) woonde van 1926 tot 1932 Theodorus Kabel, 36 jaar, veekoopman, gehuwd met Anna Wolff; vervolgens woonde hier tot 1938 Albertus Schermer, gehuwd met Maria de Waard en tot 1942 Piet Borst, gehuwd met Griet Hes en daarna gedurende vele jaren veehouder Pé Hes, gehuwd met Catharina Liefting. Bij een ernstige brand op 12 november 1959 werd deze boerderij verwoest en later door een nieuw woonhuis vervangen. Voor zijn heldhaftige rol tijdens de brand werd zoon Kees geëerd met de medaille van het Carnegie fonds. Pé Hes ging in 1972 op het Zuiderdijkje wonen, zijn zoon Jan bleef in dit huis wonen.
Kaart 2 volgnummer 12
- In deze boerderij, ooit ‘Noord-Bakkum’ geheten en meerdere eeuwen oud, woonden in 1930 meerdere afzonderlijke families. Aan de voorkant-zuidzijde (nummer 6) woonde vanaf 1926 Jan Harms, 31 jaar, arbeider. Vanaf 1935 woonde hier Pé Levering, baasknecht bij Rijnveld en gehuwd met Eduarda Klaver.
- Aan de voorkant-noordzijde (nummer 8) woonde vanaf 1930 Albertus Huisman uit Hillegom, 36 jaar, arbeider; kort daarop woonde hier Reinder Moes, boerenknecht uit Borger, daarna vanaf 1945 Henk de Graaf en van 1961 tot 1970 Henk Levering.
- Aan de achterzijde woonde op nummer 10 Wander Harms, 52 jaar, familie van voornoemde Jan, arbeider, hij kwam in 1926 uit Wildervank en ging in de jaren (negentien) dertig aan de Heereweg wonen. De boerderij is in 1989 gesloopt. (Zie ook afbeelding bij het artikel Bakkum omstreeks 1830.)
Jaarboek 25, pagina 53
Kaart 2 volgnummer 13
- Op deze boerderij (nummer 12) woonde Ab van Duin, 54 jaar, landbouwer, gehuwd met Henderica van Til. Zij kwamen in 1925 van Egmond-Binnen en hadden zes kinderen. Tot 1971 woonde hier hun zoon Jaap van Duin, daarna kende de boerderij vele bewoners.
Kaart 2 volgnummer 14
- Dirk Koppes woonde vanaf 1921 op nummer 14. Hij was 42 jaar, tuinder en gehuwd met Maria Baltus en had 7 dochters. Vanaf 1967 woont hier Ber Zonneveld, gehuwd met Bets Wijker.
De bewoners van de huizen gebouwd na 1930 aan de westzijde zijn in chronologische volgorde:
- in 1962 Han van der Molen en Clara van der Meij (nummer 16),
- in 1975 Joop Sprenkeling (nummer 10),
- in 1979 Kees Hes, aannemer grondwerken (nummer 4),
- in 1989 Rex Kramer (nummer 8) en
- in 1995 de inmiddels overleden Peter van der Molen (nummer 18).
Het Groenelaantje
Het Groenelaantje is een kort verbindingsweggetje van circa 270 m lengte tussen de Hoogeweg en de Limmerweg, evenwijdig aan en kort bij de grens met Egmond-Binnen. In 1930 stonden er drie huizen. Op de eerste kadasterkaarten van 1830 is op eenderde van het Groenelaantje een bosje te zien waar de weg aan weerskanten omheen loopt. (Zie kaart bij het artikel Bakkum omstreeks 1830.) Dit is heel bijzonder en geeft aan dat daar vóór 1830 iets geweest moet zijn. waarnaar we nu alleen nog kunnen gissen.
Aan het Groenelaantje stonden in 1930 drie huizen:
Kaart 2 volgnummer 15
- Het huis (nummer 1) van Dirk Koning, 54 jaar, landbouwer, gehuwd met Geertje Burger. Zij hadden vier kinderen. Na zijn overlijden woonde zij hier nog tot 1951, daarna is het huisje afgebroken. Het stond op de plaats van de garages tussen de huidige percelen 7 en 7a.
Jaarboek 25, pagina 54
Kaart 2 volgnummer 16
- Hier (nummer 3) woonde vanaf 1921 Johannes Kramer, 63 jaar, landbouwer, gehuwd met Anna Brakenhoff. Zij kregen acht kinderen waaronder Han Kramer en ook de op de Limmerweg woonachtige Wub en Gerard Kramer. Han heeft dit huis vanaf 1952 tot zijn overlijden in 1969 bewoond. Op dit moment (in 2002) woont hier nog zijn zoon Simon Kramer.
Kaart 2 volgnummer 17
- In dit huis (nummer 2) woonde Jan Liefting, 32 jaar, landbouwer, gehuwd met Johanna Levering. Zij kregen zes kinderen. Na zijn overlijden in 1932 hertrouwde Johanna Levering in 1933 met zijn broer Bernard Liefting die vanaf dat moment in dit huis kwam wonen. Beide broers waren zoons van de op de Limmerweg woonachtige Arie Liefting. Na het overlijden van Bernard in 1966 woonde hier Piet, zoon van Jan Liefting. Op dezelfde plaats liet Piet Liefting in 1969 een nieuw huis bouwen. Hier woont nu Ad Baltus.
Na 1930 is aan het Groenelaantje nog bijgebouwd:
- in 1969 huis nummer 5 voor Theo Vermeulen, schoonzoon van Han Kramer (zie 16),
- in 1970 huis nummer 7 voor Jaap Koning en
- in 1993 huis nummer 7a voor diens schoonzoon Cor de Graaf.
Het Zuiderdijkje
Dit middeleeuwse dijkje, vroeger ook wel het Noord-Bakkummerdijkje genoemd, omsluit een gering aantal percelen land die afwateren op de Vennewaterspolder. In 1930 stonden er geen huizen aan het Zuiderdijkje.
- Pas in 1972 ging Pé Hes hier wonen (nummer 1).
- De overige twee huizen aan het Zuiderdijkje werden gebouwd in 1974 (nummer 3, nu bewoond door Hans Hes) en
- in 1976 (nummer 5, bewoond door Jan de Graaf).
De Limmerweg
De Limmerweg komt uit het centrum van Egmond-Binnen en loopt in zuidelijke richting naar het punt waar de Duinweg overgaat in Zanddijk. In 1930 was alleen de westzijde van de Limmerweg binnen onze gemeente bebouwd. Hier woonden achtereenvolgens:
Kaart 2 volgnummer 18
- In dit huis (nummer 4) woonde Huub de Winter van 1911 tot 1937. Huub was 66 jaar, landbouwer, gehuwd met Catharina Koning. (Zie gezin nummer 11 in het artikel over familie De Winter.) Zij hadden geen kinderen. Vanaf 1938 tot 1952 woonde hier Lau Duinmeijer. In 1959 was de boerderij onbewoonbaar verklaard, gekocht door Gerard Hanraads die haar verbouwde en er in 1960 de naam ‘de Luif’ aan gaf. Nu woont hier sinds 1986 Jan Kaptein.
Kaart 2 volgnummer 19
- In deze boerderij, vroeger ‘Pannenhuis’ geheten (nummer 2), woonde vanaf 1916 Arie Liefting; in 1930 was hij 62 jaar oud, tuinder, veehouder, gehuwd met Adriana Apeldoorn. Zij kregen 11 kinderen. De boerderij werd overgenomen door het Burger Weeshuis in Haarlem, dat in 1972 een woning voor de beheerder Anne Merkuur liet bouwen en in 1974 op de plaats van de afgebroken boerderij een nieuwe boerderij ‘De Coenhoeve’. Deze dient als tijdelijk onderdak voor weeskinderen.
- Na 1930 zijn aan dezelfde westzijde nog de huizen gekomen van Jan Nijman (nummer 2a in 1967) en
- van Koos van der Molen (nummer 2b in 1970).
- Aan de oostzijde woonde vanaf 1953 tot 1990 Simon Gaarthuis, bloembollenkweker, gehuwd met Jeanne Liefting, nu Wiebe de Jong (op nummer 7).
- Op nummer 9 woonde vanaf 1931 tot 1971 Wub Kramer, landbouwer, gehuwd met Gré Wesselingh; na 1971 woonde hier Petrus Laan, gehuwd met Antonetta van Soest.
- Op nummer 11 woonde vanaf 1958 Gerard Kramer, gehuwd met Theodora Burgmeijer; sinds 1991 woont nu (in 2002) hier Hans Kramer.
Verantwoording
Dit artikel geeft heel veel informatie over huizen en bewoners van Bakkum vanaf het jaar 1930 en in enkele gevallen zelfs over de huidige bewoners. Dit is een zodanige hoeveelheid informatie dat er ongetwijfeld onjuistheden in geslopen kunnen zijn. Hiervoor excuses hoewel dit onontkoombaar is. Deze informatie is vooral voor die mensen interessant die in Bakkum wonen, gewoond hebben of daarmee sterk verbonden zijn. Voor anderen kan het overkomen als een saaie opsomming van namen, beroepen, jaartallen etc. Wij hopen dat onze inspanning in ieder geval voor de Bakkummers de moeite waard is geweest.
Loek Zonneveld
Simon Zuurbier
Bronnen:
- Bevolkingsregister Castricum, 1920- 1939.
- Archief Gemeente Castricum.
- Archief Werkgroep Oud-Castricum.
- Interviews met Pé Hes, mevrouw A. de Zeeuw-Borst, Jan Brasser, Jan Zonneveld (in 2002 overleden) en Piet Beentjes.
- Verschenen artikelen over Bakkum:
- Bakkum, de Heerlijkheid en zijn ambachtsheren
- Bakkum, einde gemeente
- Bakkum in de 18e eeuw
- Bakkum omstreeks 1830
- Bakkum na 1930, de huizen en hun bewoners
- Bakkum, vijftig jaar kerk
- Bewoningsgeschiedenis Bakkum Noord
- Boenstraatje te Bakkum
- Cafés en kasteleins in Bakkum
- Cunerakapel
- Kampeerterrein Bakkum
- Kermis in Bakkum
- Kermis in Castricum en Bakkum
- Klompenbuurt in Bakkum
- Koninklijk Landgoed Bakkum (deel 1)
- Koninklijk Landgoed Bakkum (deel 2)
- Ongevallen in Bakkum
- Een vreeselijk ongeluk
- Starburg buitenplaats in Bakkum